یوسف طرفی سعیداوی - عضو هیئت علمی گروه حقوق دانشگاه پیام نور
احمد حیدری - دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی - دانشگاه امیرالمومنین اهواز

تعدد جرم وضعیت خاصی است که در آن فردی مرتکب چند جرم شده و پس از آن در چنگال عدالت گرفتار می شود تا به خاطر همه آن جرایم مورد محاکمه و مجازات قرار گیرد . دو نکته در این تعریف نهفته استاولا،: تعدد جرم زمانی مطرح می شود که متهم بیش از یک جرم را مرتکب شده باشد ثانیا،. ادعای تعدد جرم زمانی صحیح است که در زمان محاکمه متهم، وی به خاطر هیچ یک از جرایم ارتکابی مذکور، سابقا محکوم و مجازات نشده باشد . بنابراین، اگر متهم فقط یک جرم را اما در فواصل زمانی مختلف مرتکب شده باشد یا به خاطر یک یا چند مورد از آن جرایم قبلا محاکمه و مجازات شده باشد اتهام تعدد جرم در مورد او صادق نیست . قانونگذار در موادی از قانون جدید مجازات اسلامی همچون قوانین سابق و قوانین فرانسه، تعدد جرم را به عنو ان یکی از مولفه های موثر در تعیین میزان مجازات مورد توجه قرار داده است . در قانون مجازات فرانسه ۶ ماده به تعدد مادی جرم اختصاص یافته در حالی که در قانون مجازات ایران این قاعده بیش از ۳۰ ماده به نحوی ناهمگون و غیرمنسجم بیان شده و مشکل نیز در همین غیرمنسجم بو دن این قاعده است که ناشی از ترکیب دو مبنای فقهی و حقوق کلاسیک آن می باشد که به شکلی غیرعلمی به هم تلفیق و مخلوط شده اند . و این مقاله، برآن است که ضمن بررسی مبانی نظری تاثیر این مولفه در تعیین میزان مجازات، آثار آن را نیز در قانون جدید مجازات اسلامی از جنبه های گوناگون مورد مطالعه قرار دهد . هدف از این مطالعه آن است که نشان داده شود تعدد جرم از مولفه های تشدید مجازات نیست بلکه فقط یکی از آثار آن ممکن است تشدید مجازات باشد.

حقوق، جرم، متهم، تعددجرم، مجازات