ارزیابی اثر ارتفاع و درصد سطح پوشش نوارهای حائل گیاهی برکاهش انتقال رسوب

فرسایش خاک یکی از جدی ترین مشکلات زیست محیطی در جهان می باشد. نوارهای حائل گیاهی شامل گیاهی خاص می باشند که جریان قبل از ورود به آبراهه ها از آن ها عبور می نماید و این موجب کاهش حجم رواناب، آفت کش های انباشته شده و دیگر آلاینده های جریان توسط نفوذ، جذب و انباشت رسوب می گردند. تحقیق حاضر نیز با هدف بررسی تاثیر ارتفاع و درصد سطح پوشش گیاه بر کارایی نوارهای حائل گیاهی در کاهش انتقال رسوب به انجام رسیده است. این پژوهش با استفاده از کرت های آزمایشی ۱۰×۱ متری و تولید رواناب مصنوعی با دبی حاصل از بارندگی با دوره بازگشت ۱۰۰ سال و همچنین با استفاده از دو گونه گیاهی وتیور و چمن بومی در منطقه لالیم ساری واقع در استان مازندران طی یک سال به انجام رسید. نتایج نشان داد که ارتفاع و سطح پوشش گیاه که در زمان های مختلف ممکن است متفاوت باشند، نقش قابل توجهی در کارایی نوار حائل گیاهی در کنترل غلظت رسوب دارد. همچنین مشاهده گردید که سطح پوشش گیاهی و تراکم و یکنواختی آن تاثیر بیشتری در کارایی نوارهای حائل گیاهی در کاهش غلظت رسوب معلق رواناب نسبت به ارتفاع دارد و در حقیقت، افزایش ارتفاع در بسیاری از گیاهان در نهایت منجر به افزایش سطح پوشش گیاه و در نتیجه افزایش کارایی نوارهای حائل گیاهی می گردد. در پایان نیز پیشنهاد گردید که به منظور افزایش شناخت و تاثیر نوارهای حائل گیاهی در محافظت از آب و خاک، عوامل دیگری نظیر بارندگی و رطوبت خاک که کارایی نوارهای حائل گیاهی را تحت تاثیر قرار می دهند نیز در پژوهش های آینده مورد مطالعه و بررسی قرار گیرند. 

Keywords:

Artificial runoff , sediment concentration , soil erosion , Lalim , vegetative buffer strips , رواناب مصنوعی , غلظت رسوب , فرسایش خاک , لالیم , نوارهای حائل گیاهی