شفق رستگار
حسین بارانی
علی دریجانی
واحدبردی شیخ
جمشید قربانی
محمد قربانی

     یکی از کارکردهای غیرعلوفه ای پوشش گیاهی مراتع، حفاظت خاک و جلوگیری از فرسایش است. فرسایش آبی دارای تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم بر سطح خاک می باشد که همراه با معضلاتی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی می­باشد. بنابراین هدف از تحقیق حاضر برآورد تاثیر مستقیم فرسایش آبی بر کارکرد حفاظت خاک پوشش گیاهان مرتعی و مقایسه ارزش اقتصادی آن و نیز در تراکم مختلف پوشش گیاهی مراتع ییلاقی بلده در شمال ایران بوده است.به این منظور، ارزش حفاظت خاکی با روش کاهش بهره وری علوفه محاسبه شد. چارچوب اولیه مدل تابع زیست- اقتصادی بوده است که با تخمین تابع تولید کاب-داگلاس به روش حداقل مربعات معمولی برازش شد. این الگو مبتنی بر پارامترهای فیزیکو- شیمیایی خاک منطقه و میزان فرسایش بوده است که در تحقیق حاضر تنها تاثیر فرسایش خاک بر عملکرد علوفه معنی دار شد. نتایج حاصله از ارزش گذاری ۶/۹۴۹۷۸ هکتار اراضی مرتعی نشان­دهنده آن بود که ارزش کاهش بهره وری علوفه معادل ۲۳۰۰۸۴ ریال در هکتار برآورد شد. بیشترین ارزش حفاظت خاکی مربوط به مرتع متراکم (۸۶/۱۰) میلیارد ریال و کمترین ارزش مربوط به مرتع کم تراکم ۳۱/۱ میلیارد ریال می باشد.نتایج تحقیق حاضر، لزوم تحقیقات مشابه در عرصه منابع طبیعی و پوشش گیاهی طبیعی را با در نظر گرفتن متغیرهای مستقل از چارچوب اولیه مدل ضروری بنظر می رسد.

Economic value, Forage Yield, Plant Vegetation, Soil Conservation, Summer Rangelands, ارزش اقتصادی, حفاظت خاک, پوشش گیاهی, عملکرد علوفه, مراتع ییلاقی