حسین خیرفام
رئوف مصطفی زاده
سید حمیدرضا صادقی

  تعیین دقیق مقادیر دبی روزانه در آبخیزهای فاقد آمار از چالش های مهم در هیدرولوژی می باشد. مدل های متعددی برای تخمین دبی ارائه شده است که در این میان مدل IHACRES یکی از مدل های ساده با داده های ورودی کم برای تخمین دبی حوزه های آبخیز است. این در حالی است که ارزیابی دقت و کارآیی آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق شبیه سازی متوسط دبی روزانه جریان با استفاده از مدل IHACRES و ارزیابی کارآیی آن در هفت زیرحوزه رودخانه گرگان رود استان گلستان انجام شد. داده های روزانه بارش، دما و آبدهی در فاصله سال های ۱۳۶۵ تا ۱۳۸۶ برای تحلیل ها مورد استفاده قرار گرفت. مدل در هر یک از حوزه های مورد مطالعه، واسنجی و اعتبارسنجی گردید. ارزیابی نتایج مدل سازی دبی های جریان با استفاده از معیارهای کارآیی نشان داد که توانایی مدل مذکور در برآورد مقادیر بالای دبی روزانه تاحدی مناسب، ولی در اکثر حوزه ها، نتایج برآورد مقادیر دبی با فراوانی بیش از ۶۰ درصد، ضعیف بوده است. نتایج شبیه سازی نشان داد که در اکثر ایستگاه ها و در هر دو دوره واسنجی و اعتبارسنجی، مقادیر برآوردی مدل خصوصا در مقادیر دبی اوج کمتر از مقادیر مشاهداتی بود. در مجموع نتایج مدل IHACRES در تعدادی از زیرحوزه های مورد مطالعه با ضریب تعیین و کارآیی حداکثر به ترتیب ۶۷/۰ و ۷۰/۰ (۰۵/۰> P ) نسبتا قابل قبول ارزیابی گردید.

استان گلستان، دبی روزانه، مدل IHACRES، هیدرولوژی آبخیز