نسرین رزمی - Horticulture Crops Research Department, Ardabil Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Parsabad, Iran
ولی اله رامئه - Horticulture Crops Research Department, Mazandaran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Sari, Iran
ابراهیم هزارجریبی - Horticulture Crops Research Department, Golestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Gorgan, Iran
سید احمد کلانتر احمدی - Horticulture Crops Research Department, Khozestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Ahvaz, Iran

     سویا دارای مصارف غذایی و صنعتی زیادی است. به دلیل ارزش غذایی آن، تقاضای فزاینده­ای برای فرآورده ­های مختلف سویا که سرشار از پروتئین، انواع ویتامین­ ها و مواد معدنی می ­باشند، وجود دارد. این آزمایش به منظور بررسی و مقایسه لاین ­های خالص سویا از لحاظ خصوصیات مهم زراعی و عملکرد دانه به صورت طرح بلوک­های کامل تصادفی با ۲۰ لاین خالص برتر و دو رقم ساری و کاسپین به عنوان شاهد در سه تکرار به ­مدت دو سال در چهار منطقه گرگان، ساری، مغان و دزفول در طی دو سال زراعی ۹۷ - ۱۳۹۶ انجام گرفت. لاین­ های این پروژه از طریق دورگ­ گیری بین ارقام و انتخاب در نسل­های در حال تفکیک با روش ­های شجره­ای و تک غلاف اصلاح شده و به خلوص رسیده­ اند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب نشان داد عکس­ العمل ژنوتیپ ­ها در طی دو سال و در مکان­ های مختلف مورد بررسی از نظر صفت عملکرد دانه متفاوت بوده است. همچنین اثر متقابل مکان و ژنوتیپ برارتفاع بوته و تعداد غلاف در بوته از نظر آماری معنی­ دار بود. مقایسه میانگین ­ها نشان داد که ژنوتیپG۱۷ و رقم ساری با متوسط عملکرد ۳۲۱۵ و ۳۰۳۲ کیلوگرم در هکتار در هر سه منطقه­ ی ساری، گرگان و مغان بالاترین میزان تولید را به­ خود اختصاص داده و جزء ارقام برتر دراین پژوهش به ­شمار می­روند. ژنوتیپ G۲۰ با متوسط عملکرد ۳۰۹۳ کیلوگرم در هکتار در دو منطقه گرگان و مغان، G۱۴ با عملکرد ۳۰۷۳ کیلوگرم در هکتار در دو منطقه گرگان و دزفول، همچنین رقم کاسپین با متوسط عملکرد ۲۹۹۱ کیلوگرم در هکتار و  G۴با متوسط عملکرد ۲۹۴۴ کیلوگرم در هکتار در دو منطقه ساری و مغان از ارقام برتر از نظر تولید عملکرد دانه بودند.

Combined analysis, Location, Number of pods per plant, Plant height, Year, ارتفاع بوته, تجزیه مرکب, تعداد غلاف در بوته, سال, مکان