خشکی یکی از مهمترین تنش های غیرزیستی در سراسر جهان است که رشد، نمو و عملکرد نهایی گیاهان زراعی را تحت تاثیر قرار میدهد. با توجه به اینکه گیاه
کلزا نقش اصلی در تامین روغن دارد، از این رو شناخت ارقام متحمل به تنش یک ضرورت در آن است. به منظور ارزیابی تحمل ژنوتیپ های مختلف
کلزا در شرایط تنش کم آبی، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش خشکی در سه سطح: بدون تنش، قطع آبیاری در مرحله گلدهی و قطع آبیاری در مرحله خورجیندهی بهعنوان عامل اصلی و ۱۴ ژنوتیپ مختلف کلزای پاییزه بهعنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد که تنوع مطلوبی در بین ژنوتیپها براساس صفات مختلف مورد مطالعه در سطوح مختلف تنش کمبود آب وجود دارد. تنش کمبود آب موجب کاهش همه صفات مورد بررسی بهجز صفت شاخص برداشت شد. تجزیه خوشه ای ژنوتیپ های مختلف
کلزا براساس روش UPGMA در سطوح مختلف بدون تنش، تنش از مرحله گلدهی و تنش از مرحله خورجین دهی، ژنوتیپ ها را بهترتیب در ۳، ۴ و ۴ گروه مجزا تفکیک نمود. در تجزیه به مولفه های اصلی تعداد دو عامل در همه سطوح تنش مورد بررسی بدست آمد که دارای مقدار ویژه بالاتر از یک بودند. صفات طول خورجین، مساحت خورجین، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، میزان رشد مطلق بوته، عملکرد دانه و شاخص برداشت در همه سطوح تنش بالاترین میزان بار عامل در جهت مثبت را به خود اختصاص دادند. در شرایط تنش از مرحله گلدهی عملکرد دانه با همه صفات به جز صفات ارتفاع گیاه و تعداد خورجین واقعی به پتانسیل
همبستگی مثبت و معنی دار در سطح ۱ درصد داشت. نتایج آزمایشات حاکی از آن است که در شرایط بدون تنش، ژنوتیپ های L۱۵۵ (۳۹۴۷ کیلوگرم در هکتار)، L۱۴(۳۹۵۲ کیلوگرم در هکتار)، HL۲۰۱۲ (۴۱۵۹ کیلوگرم در هکتار) و WPN۶ (۳۹۲۹ کیلوگرم در هکتار) عملکردهای قابلقبولی داشتند ولی در شرایط کمبود آب در مرحله گلدهی ژنوتیپ های WPN۶ (۲۱۵۶ کیلوگرم در هکتار)، L۱۵۵ (۲۱۵۸ کیلوگرم در هکتار)، SW۱۰۲(۱۹۸۳ کیلوگرم در هکتار)، L۱۴(۲۱۷۴ کیلوگرم در هکتار) و HL۳۷۲۱ (۲۱۳۶ کیلوگرم در هکتار) و در شرایط تنش از مرحله خورجین دهی ژنوتیپ HL۲۰۱۲ (۳۲۵۹ کیلوگرم در هکتار) در مقایسه با سایر ژنوتیپها با کسب عملکرد دانه بهمراتب بالاتر از پایداری عملکرد نسبتا بیشتری برخوردار بودند.