ارزیابی مقدماتی ارقام و لاین های خالص وارداتی سویا از نظر برخی خصوصیات زراعی و مقاومت به بیماری فیتوفترایی

به­ منظور ارزیابی مقدماتی از لحاظ خصوصیات زراعی مهم، ۵۴ رقم و لاین خالص وارداتی سویا در یک طرح آگمنت با سه شاهد ویلیامز، کوثر و سحر در  موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال ۱۳۹۵ مطالعه شدند. در طول دوره رشد از خصوصیات مهم زراعی نظیر ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد شاخه در بوته و تاریخ های سبز شدن، گلدهی، کپسول­ بندی، رسیدگی، برداشت و یادداشت برداری به عمل آمد. پس از برداشت، عملکرد دانه، وزن صد دانه و درصد روغن دانه تعیین شد. به علاوه، ارقام مورد نظر از نظر مقاومت به بیماری پوسیدگی فیتوفترایی بررسی شدند. بر اساس نتایج حاصل از درصد ضریب تغییرات در بین ژنوتیپ های وارداتی مورد بررسی در منطقه کرج بیشترین مقدار ضریب تنوع فنوتیپی مربوط به تعداد غلاف های پوچ (۰۸/۹۹)، تعداد غلاف در شاخه های فرعی (۱۲/۸۳)، تعداد دانه در یک بوته ( ۷۳/۷۲) و تعداد غلاف در تک بوته (۶۸/۶۶) و کمترین ضریب تنوع فنوتیپی مربوط به درصد روغن (۷۷/۱۱)، تعداد روز تا رسیدگی کامل (۹۴/۱۴) و تعداد روز تا پر شدن دانه (۹/۱۸) بودند. ژنوتیپ های مورد نظر به چهار گروه بر اساس تجزیه کلاستر برای کلیه صفات زراعی تقسیم بندی شدند. به علاوه، ارزیابی واکنش ارقام و لاین های خالص وارداتی سویا به بیماری پوسیدگی فیتوفترایی نشان داد که از بین ۵۴ ژنوتیپ تعداد ۲۲ ژنوتیپ دارای واکنش نیمه مقاوم و مقاوم بودند. نتایج کلاستربندی ارقام بر اساس مقاومت به بیماری، آن­ها را در ۲ گروه اصلی و ۴ زیر گروه قرار داد. به­ طور­ کلی می توان پیشنهاد کرد که ارقام Amcor ۸۹، Beeson ۸۰، Winchester، Graham و Colfax عملکرد دانه تک بوته بالا و همچنین مقاومت به بیماری پوسیدگی فیتوفترایی را نشان دادند که از این ارقام می توان در برنامه­ های اصلاحی در آینده استفاده کرد.

Keywords:

Analysis of Variance , Rot Disease , Soybean , SPSS , Yield , سویا , عملکرد , تجزیه واریانس , SPSS , بیماری بوته میری