مریم سرائی
مرتضی سام دلیری
علی محدثی
مجید مرادخانی

     این پژوهش با هدف تعیین روابط بین عملکرد دانه و خصوصیات مهم زراعی برای شش لاین اصلاحی و امیدبخش برنج و رقم شیرودی به­ عنوان شاهد در ایستگاه تحقیقات برنج چپرسر شهرستان تنکابن واقع در غرب استان مازندران در سال زراعی ۹۴-۱۳۹۳ اجرا شد. آزمایش در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تجزیه واریانس داده ­ها نشان داد که اختلاف بسیار معنی­ داری بین ژنوتیپ­ ها برای تمامی صفات مورد بررسی به جز عرض برگ پرچم وجود داشت، که بیان­گر تنوع مناسب بین ژنوتیپ ­های مورد مطالعه می­ باشد. نتایج مقایسه میانگین ­ها نشان داد که بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب مربوط به لاین شماره پنج با ۷/۷۸۳۱ کیلوگرم در هکتار و لاین شماره ۲۰۴ با ۳/۶۸۸۴ کیلوگرم در هکتار بود. نتایج همبستگی مثبت و معنی ­داری بین عملکرد دانه با صفات تعداد پنجه، وزن هزاردانه، تعداد دانه­ پر و تعداد کل­دانه در خوشه مشاهده گردید. استفاده از تجزیه رگرسیون مدل گام­ به ­گام نشان داد که صفات وزن هزاردانه، تعداد دانهپر و تعداد پنجه بیشترین تاثیر را بر عملکرد دانه داشتند. نتایج تجزیه علیت معلوم کرد که وزن هزاردانه می­ تواند به عنوان یکی از صفات مهم و موثر برای انتخاب لاین­ های پرمحصول برنج مورد استفاده و توجه قرار گیرد که در برنامه ­های به ­نژادی در نظر گرفته شود.  

Rice varieties, Stepwise regression method, Path analysis, Correlation analysis, Yield comparison, ارقام برنج, تجزیه رگرسیون مدل گام به گام, تجزیه مسیر, تجزیه همبستگی صفات, مقایسه عملکرد