کاوه لیموچی - دانشجوی دکتری تخصصی زراعت، دانشکده کشاورزی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
مهرداد یارنیا - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
عطاله سیادت - استاد دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین
ورهرام رشیدی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
عبدالعلی گیلانی - استادیار، عضو هیات علمی بخش اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران.

     این پژوهش به ­منظور مطالعه روابط بین صفات مختلف مورفوفیزیولوژیکی و فنولوژی با عملکرد دانه اجرا گردید. هدف از این آزمایش تعیین بهترین شاخص­های انتخاب مستقیم و غیرمستقیم در زمینه بهبود ژنتیکی عملکرد دانه ژنوتیپ­های برنج هوازی می­باشد. صفات مورد بررسی در این تحقیق شامل عملکرد دانه به ­عنوان متغییر وابسته و صفات ماده خشک کل، وزن پانیکول، وزن ساقه، LAI، CGR، NAR، LAR، SLA، ALW، LWR، L/S، SWR، PWR، LAD و BMD به­عنوان متغییر مستقل در نظر گرفته شدند که در مراحل مختلف رشد جهت تعیین میزان نقش موثر آنها در عملکرد دانه مورد تجزیه رگرسیون گام به گام قرار گرفتند. نتایج نشان داد که به ترتیب اهمیت در مرحله ۲۵ روز پس از کاشت صفات L/S، SLA، LAI و وزن برگ برگ، در ۵۰ روز پس از کاشت صفات NAR، L/S، SWR، وزن ساقه و BMD، در ۷۵ روز پس از کاشت وزن پانیکول، NAR، SLA، وزن ساقه و LAR، در ۱۰۰ روز پس از کاشت CGR، وزن ساقه، L/S، LAR و PWR و در ۱۲۵ روز پس از کاشت CGR، NAR، SLA، L/S و وزن برگ تاثیر معنی ­داری بر عملکرد دانه داشتند. به­ ترتیب از ابتدا تا انتهای رشد در مراحل مزبور صفات L/S، NAR، وزن پانیکول، CGR و CGR بیشترین تغییرات حاصله در عملکرد دانه را دارا بودند. با توجه به اینکه در مراحل بحرانی رشد صفت CGR به­ دلیل تخصیص بیشتر آسیمیلات در رشد زایشی به­ جای رشد رویشی در مرحله پر شدن دانه، موثرترین صفت در عملکرد دانه بود که می­تواند از اهداف مهم در برنامه­ های به­ نژادی و اصلاح ارقام باشد.       

CGR, Growth stages, Morphology, Physiology, Stepwise regression, مراحل رشد, فیزیولوژی, مورفولوژی, CGR, رگرسیون گام­ به­ گام