امیر صحرارو - Department of Horticulture, University of Gilan
عبدالکریم زارعی - Department of Biotechnology, Jahrom University
محمد حسین میرجلیلی - Department of Agriculture, Medicinal Plants and Drugs Research Institute, Shahid Beheshti University
وحید اکبرپور - Department of Horticulture, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
پیوریفیکاسیون کورچته - Department of Plant Physiology, Faculty of Biology, University of Salamanca, E-۳۷۰۰۷ Salamanca

کاربرد بیوتکنولوژی برای تولید متابولیت­های دارویی مهم از سلول­های گیاهی و همچنین افزایش تولید این متابولیت­ها با بهره گیری از الیسیتورهای زیستی و غیرزیستی مورد توجه پژوهشگران می­باشد. این تحقیق به­منظور بررسی کاربرد ماده وانادیل سولفات (الیسیتور غیرزیستی) بر الگوی مصرف محیط کشت توسط سلول­های مرزه خوزستانی و همچنین اثر آن بر تولید رزمارینیک اسید انجام گرفت. برای این منظور سلول­های حاصل از کشت سوسپانسیون سلولی مرزه خوزستانی پس از ۴ بار واکشت در محیط کشت مایع بی-۵ به همراه پنج میلی گرم در لیتر بی ای (بنزیل آدنین) و یک میلی­گرم در لیتر آی بی ای (ایندول بوتریک اسید) کشت گردید. غلظت­های وانادیل سولفات صفر، ۵/۲ و ۵ میلی گرم در لیتر بکار رفت. نتایج نشان داد که بیشترین میزان مصرف محیط کشت توسط سلول­های کشت شده در وانادیل سولفات ۵/۲ میلی گرم در لیتر بوده است. این در حالی است که وزن­خشک بدست آمده در پایان دوره، برای سلول­های این تیمار کمتر از بقیه بود. همچنین تیمار ۵ میلی گرم در لیتر وانادیل سولفات، وزن خشکی تقریبا برابر با شاهد نشان داد. بیشترین میزان بیوسنتز رزمارینیک اسید در پایان دوره مربوط به غلظت ۵/۲ میلی گرم در لیتر بود که نشان­دهنده این است که کاربرد این ماده می­تواند اثر مثبتی در بیوسنتز ماده دارویی رزمارینیک اسید داشته باشد. بطور کلی نتایج این پژوهش مشخص کرد که کاربرد برخی غلظت­های ماده وانادیل سولفات به عنوان یک الیسیتور غیر زیستی در مرزه خوزستانی توانست زی­توده خشک را در حد شرایط نرمال حفظ کرده و از طرف دیگر افزایش بیوسنتز ماده دارویی رزمارینیک اسید را نیز در پی داشت. بنابراین می­توان این ماده را به­عنوان یکی از مواد آینده­دار در کشت­های سوسپانسیون سلولی مرزه خوزستانی برای افزایش تولید رزمارینیک اسید پیشنهاد کرد.

Biomass, Cell suspension, Elicitor, Plant metabolite, زی توده خشک, سوسپانسیون سلولی, الیسیتور, متابولیت گیاهی