فاطمه زارع - Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
غلامعلی رنجبر - Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
علیرضا ترنگ - Agricultural Biotechnology Research and Institute Iran, Gilan branch, Agricultural Research, Training and Promotion Organization, Rasht, Iran
حمید نجفی زرینی - Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

تنش شوری یکی از مهم­ترین تنش­های غیرزیستی برای برنج است که به­طور منفی رشد و باروری آن را متاثر می­سازد. در این پژوهش اثرات تنش شوری بر بیان افتراقی برخی از ژن­های مسئول در تنش شوری در دو ژنوتیپ برنج متحمل و حساس به شوری (FL۴۷۸ و IR۲۹) با استفاده از تکنیک cDNA-AFLP مورد بررسی قرار گرفت. از میان TDFهای (Transcript Derived Fragments یا قطعات حاصل از رونوشت­ها) حاصل از ۲ آنزیم برشی و ۱۸ ترکیب آغازگری که در پاسخ به تنش شوری در رقم مقاوم در مقایسه با تیمار شاهد و حساس افزایش بیان نشان داده بودند ۲۸ TDF جدا شد که در نهایت ۲۱ عدد از آن­ها کلون، توالی­یابی و در بانک ژن ثبت گردیدند و سپس با استفاده از الگوریتم بلاست مورد آنالیز قرار گرفتند. TDFهای شناسایی شده در این مطالعه متعلق به گروه­های متفاوتی از ژن­ها شامل متابولیسم، ترارسانی سیگنال، فاکتورهای رونویسی، سمیت­زدایی، سیستم ترانسپورت و دیگر مکانیسم­های مرتبط با تنش شوری بودند که این امر بیانگر آن است که تعداد زیادی از فرآیندها در پاسخ به تنش شوری درگیر هستند. سپس تعدادی از این ژن­ها برای تائید الگوهای بیانی به دست آمده توسط cDNA-AFLP با استفاده از آنالیز Real time PCR انتخاب گردیدند که نتایج به دست آمده از این آزمایش الگوهای بیانی ردیابی شده با استفاده از تکنیک cDNA-AFLP را تائید نمود. نتایج این تحقیق نشان داد که cDNA-AFLP تکنیک قدرتمندی برای بررسی الگوی بیان ژن­های برنج تحت تنش شوری می­باشد. علاوه بر این یافته­های ما به روشن نمودن اساس مولکولی اثرات تنش شوری بر ژنوم برنج و شناسایی ژن­هایی که می­توانند تحمل به شوری برنج را افزایش دهند کمک می­نماید.

CDNA-AFLP, Gene expression, Oryza sativa, Salt stress, Transcript, تنش شوری, cDNA-AFLP, رونوشت, بیان ژن, برنج