مریم میدانسری - Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
قربانعلی نعمت زاده - Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
نجمه نصیری - Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
احسان شکری - Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

گیاه چمن­شور ساحلی یکی از موفق­ترین گراس­های تک­لپه مطرح از نظر تحمل به شوری­های زیاد است که ارزش علوفه­ای داشته و دارای خصوصیات فیزیولوژیک ارزشمندی است. هدف از این مطالعه معرفی و دسترسی سریع به نشانگرهای مولکولی مبتنی بر DNA و بررسی تنوع ژنتیکی در گونه شورزی و ارزشمند چمن­شور ساحلی (Aeluropus littoralis) می­باشد. بدین منظور آزمون تکثیر ژنومی در این گیاه با استفاده از ۱۱۰ جفت نشانگر ریزماهواره EST بدست آمده از گونه­های گندم، برنج و جو برای شناسایی نشانگرهای انتقال­پذیر انجام گرفت. بر این اساس میزان کل انتقال­پذیری نشانگرهای ریزماهواره EST با منشاء غلات در گیاه چمن­شور ساحلی ۴۴ درصد بدست آمد. این نتیجه نشان می­دهد که از مخزن نشانگرهای ریزماهواره غلات می­توان برای دستیابی و توسعه نشانگرهای مولکولی در سایر گونه­های ارزشمند خویشاوند با صرف کمترین زمان و هزینه استفاده نمود. در ادامه به­منظور بررسی میزان کارآمدی نشانگرهای انتقال­پذیر شناسایی­شده در ارزیابی سطح تنوع و گروه­بندی ژنتیکی، از ۱۲ جفت نشانگر انتقال­پذیر استفاده گردید. در مجموع ۷۴ مکان ژنی با میانگین ۱/۶ آلل به ازای هر جفت آغازگر تکثیر شدند که بیش از۹۰ درصد آن­ها چندشکل بودند. شاخص PIC برای نشانگرهای مورد بررسی بین ۲۶/۰ و ۳۸/۰ با میانگین ۳۳/۰ محاسبه شد. در نهایت تجزیه خوشه­ای، اکوتیپ­های آلوروپوس را در ۷ گروه دسته­بندی کرد. بر این اساس اکوتیپ ها ازلحاظ فاصله جغرافیایی نسبتا از هم تفکیک شدند و میزان چند شکلی افراد و تفاوت گروه­ها با مشاهدات ظاهری و تنوع کیفی بین نمونه ها مطابقت بالایی داشت. 

Aeluropus littoralis, EST-SSR, Genetic diversity, Transferability, انتقال پذیری, تنوع ژنتیکی, چمن شور ساحلی (Aeluropus littoralis), ریزماهواره EST