سکینه پسرکلو - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
حسن سلطانلو - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
سیده ساناز رمضانپور - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
مهدی کلاته - Agriculture Research Station, Gorgan Agriculture Research Station, Gorgan

جو یکی از چهار غله مهم جهان بعد از گندم، ذرت و برنج می­باشد، در سال زراعی ۹۰- ۱۳۸۹ حدود۱۶/۲میلیون هکتار به کشت جو اختصاص داده شده است. به منظور بررسی توارث­پذیری و نحوه عمل ژن در برخی صفات مرتبط با عملکرد جو از طرح دای­آلل یک طرفه ۷×۷ استفاده گردید. بدین منظور ۶ ژنوتیپ جو به همراه رقم صحرا (رقم بومی منطقه) مورد استفاده قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با ۳ تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان (ایستگاه تحقیقات عراقی محله) طی سال­های ۹۰-۸۹ و ۹۱-۹۰ انجام شد. صفات مورد مطالعه تعداد دانه در سنبله، وزن دانه در سنبله، وزن سنبله، وزن هزار دانه، تعداد سنبلچه، ارتفاع بوته، طول سنبله، طول پدانکل و روز تا رسیدگی فیزیولوژیک بودند. نتایج نشان داد میانگین مربعات والدین و تلاقی­ها برای تمام صفات معنی­دار بود. لذا تجزیه ژنتیکی برای صفات صورت گرفت. در اکثر صفات مورد ارزیابی واریانس غیر افزایشی بیشتر از افزایشی تخمین زده­شد، همچنین محاسبه میانگین درجه غالبیت نیز برای تمامی صفات بجز طول سنبله عمل فوق­غالبیت ژن­ها را نشان داد که نتایج تجزیه گرافیکی آن را تایید نمود. وراثت­پذیری عمومی برای اکثر صفات چندان بالا نیست، بنابراین گزینش فنوتیپی روش مناسبی نیست و نتایج حاصل از آن در نسل­های بعد قابل تثبیت نخواهد بود. پس انجام تلاقی در جهت نیل به اهداف اصلاحی مورد نظر برای صفات مذکور روش موثرتری از انتخاب خواهد بود. ژنوتیپ ۳۵۲/۱۶۶ منطقه معتدله بالاترین میانگین را برای صفات تعداد دانه و وزن دانه در سنبله و تلاقی ۳۵۲/۲۸۳×۳۵۲/۱۶۶ بالاترین میانگین در صفات مرتبط با عملکرد دانه را بخود اختصاص داده­اند.

Barley, Diallel cross, Genetic analysis, Inheritance, تجزیه ژنتیکی, تلاقی دای آلل, جو, توارث پذیری