اثر پیش تیمارهای دمایی و محیط کشت بر کال زایی و باززایی تلاقی های مرکب ارقام پر محصول برنج با لاین قائم

     با توجه به اهمیت بسیار بالای برنج در تامین غذای مورد نیاز بشر و همچنین افزایش رشد جمعیت جهان، بهبود ژنتیکی و افزایش تولید این گیاه زراعی مهم از اهمیت و جایگاه ویژه­ای برخوردار است. یکی از روش­های مهم در اصلاح گیاهان از جمله برنج استفاده از روش­های مختلف کشت بافت نظیر کشت بساک می­باشد. در جهت رسیدن به اهداف ذکر شده، در این آزمایش اثر پیش تیمارهای دمایی (T۱=۴º, T۲=۸º) به مدت ۱۰ روز روی بساک های شش ترکیب ژنی مختلف از لاین پرمحصول برنج قائم مورد مطالعه قرار گرفته است. برای کالوس­زایی از سه محیط کشت تغییر یافته N۶ (N۱,N۲,N۳) و برای باززایی از محیط کشت MS استفاده شد. نتایج نشان داد که میان ژنوتیپ ها، محیط کشت­های تغییریافته N۶، پیش تیمار دمایی و اثرات متقابل آنها تفاوت معنی­دار در میانگین کالوس زایی وجود دارد (P<۰/۰۱). ترکیب ژنتیکی (دم­سیاه/ قائم// فجر/ قائم) با اعمال پیش تیمار سرمایی ۸ درجه سانتی­گراد به عنوان مناسب­ترین ژنوتیپ در کالوس­زایی با میانگین ۲/۱۸% کالوس، تعیین شد. از میان محیط کشت­های تغییر یافته N۶ محیط کشت N۱ (+N۶  ۲,۴-D ۰.۵mg/L-۱ + NAA ۲.۵ mg/L-۱ + Kin ۰.۵ mg/L-۱ ) + ۲۰ گرم در لیتر مالتوز و ۳۰ گرم در لیتر ساکارز بهترین محیط کشت بود. بهترین باززایی کل را ترکیب ژنی (شصتک / قائم // نعمت/ قائم) با ۳/۲۳% گیاه آلبینو، از کالوس­های انتقالی که پیش تیمار ۸ درجه سانتی­گراد اعمال شده بود تعیین شد. در این آزمایش ۱۰۰% گیاهان باززایی شده آلبینو بودند. پیش تیمار ۸ درجه سانتی گراد برای ۱۰ روز مناسب­ترین پیش تیمار برای القای کالوس و باززایی این ترکیب­ها بود.  

Keywords:

Anther culture , Breeding lines , Callus , Rice , برنج , کالوس , لاین اصلاحی , کشت بساک