ابوالفضل فرجی

     به منظور ارزیابی واکنش ۲۰ ژنوتیپ سویا به تنش خشکی آزمایشی در طی دو سال ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان انجام شد. به این منظور دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. زمان آبیاری در آزمایش اول بر اساس ۵۰ میلی­متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A و در شرایط تنش بر اساس ۱۲۰ میلی­متر تبخیر از تشتک تبخیر در نظر گرفته شد. نتایج این مطالعه دو ساله نشان داد که کاهش رطوبت خاک و ایجاد شرایط تنش خشکی توانست سبب کاهش معنی­دار عملکرد دانه در ژنوتیپ­های مورد مطالعه شود، اگرچه شدت این کاهش در ژنوتیپ­های مختلف متفاوت بود. بیشترین عملکرد دانه، تحت شرایط شاهد مربوط به ژنوتیپ DPX×Fora (۱) با میانگین ۲۶۱۵ و تحت شرایط تنش مربوط به ژنوتیپ DPX×Sepideh (۱۰) با میانگین ۲۲۹۴ کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. با توجه به شاخص­های STI و MP تحمل به تنش در ژنوتیپ­های DPX×Sepideh (۵)،  DPX×K۷۷۸ (۱۰) و DPX×Fora (۱) بیشتر از سایر ژنوتیپ­ها بود. شاخص­های SSI و TOL نیز نشان دادند که از نظر تحمل به خشکی، ژنوتیپ Fora×Epps (۱) متحمل­ترین ژنوتیپ می­باشد. ژنوتیپ­های برتر می­توانند پس از اجرای طرح­های تحقیقاتی تکمیلی برای کشت در شرایط مختلف استان توصیه شده و نیز در برنامه­های تحقیقاتی به­نژادی نیز مورد استفاده قرار گیرند.

Drought tolerance indices, Genotype, Seed yield, Soybean, سویا, شاخص های تحمل به تنش خشکی, ژنوتیپ, عملکرد دانه