بررسی عملکرد و اجزای عملکرد دانه ذرت با استفاده از روش های آماری توصیفی و چند متغیره

      به­منظور شناسایی و اصلاح صفات مهم و تاثیرگذار روی عملکرد دانه ذرت، در سال اول (۱۳۹۱) تعداد ۱۰ لاین مادری S۷ با والد پدری MO۱۷ تلاقی داده شد. در سال دوم (۱۳۹۲) ۱۰ لاین والدینی به­همراه ۱۱ هیبرید F۱ آنها در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقاتی ماهیدشت کرمانشاه بررسی شدند. صفات اندازه­گیری شده شامل قطرساقه، ارتفاع بوته و بلال، سطح برگ، تعداد دانه در ردیف بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، درصد رطوبت، وزن ۵۰۰ دانه، وزن دانه در پنج بلال، درصد چوب بلال، عمق دانه و وزن خالص بودند. نتایج تجزیه آماری نشان داد مقدار میانگین و نما در ۱۳ صفت مورد بررسی در لاین­ها به علت ضعف ناشی از خودگشنی خیلی کم و در هیبریدها زیاد و متنوع بودند. تجزیه همبستگی نشان داد؛ تعداد ۳۶ همبستگی در سطح ۱ درصد و ۱۵ همبستگی در سطح ۵ درصد معنی­دار بودند. تجزیه رگرسیون چند متغیره نشان داد از شش صفت باقی­مانده در مدل، صفات تعداد ردیف دانه و تعداد دانه در ردیف بیشترین اثر مستقیم را با عملکرد دانه به­ترتیب با ۳۶۲/۰ و ۲۴۲/۰  داشتند. بیشترین اثر کل نیز به صفات تعداد ردیف دانه، ارتفاع بوته، تعداد دانه در ردیف و وزن هزار دانه به ترتیب با ۸۰۷/۰، ۷۳۶/۰، ۶۷۷/۰ و ۶۴۴/۰ تعلق گرفت. انجام تجزیه کلاستر ژنوتیپ­ها به چهار کلاستر مختلف و جدا از هم تقسیم نمود و لاینهای ۱، ۷، ۵، ۸، ۹، ۳ و ۶ و هیبریدهای ۱۳،    ۱۶، ۲۰، ۱۷،  ۱۸ و ۲۱ به دو گروه  هتروتیک دور از هم تعلق گرفتند.

Keywords:

Corn , Hybrid , Lines , Path analysis , Yield , Yield components , ذرت , تجزیه علیت , عملکرد , اجزای عملکرد , لاین , هیبرید