مجید شکرپور
عزت اله اسفندیاری

  این مطالعه به منظور مقایسه و گروه­بندی ۵۲ رقم گندم از نظر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان طراحی و اجرا شد. بررسی ارقام در شرایط آزمایشگاهی در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی دانشگاه مراغه در سال ۱۳۹۱ انجام شد.گیاهچه­های پرورش یافته به روش هواکشت، پس از رسیدن به مرحله ۴ تا ۵ برگی، به مدت ۱۰ روز در تنش شوری ۲۰۰ میلی­مولار قرار گرفتند. بعد از سپری شدن زمان مذکور میزان فعالیت آنزیم­های کاتالاز، گلوتاتیون پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، انواع سوپراکسید دیسموتاز، میزان مالون دی­آلدئید، پراکسید هیدروژن، سدیم، پتاسیم و کلر اندازه­گیری شد. ژنوتیپ­ها با استفاده از تجزیه خوشه­ای در سه گروه مجزا گروه بندی شدند. ارقامی مانند کرخه، آرتا و البرز در یک گروه متمایز دسته­بندی شدند که دارای کمترین میزان پارامترهای کاتالاز، پراکسیدهیدروژن و مالون دی آلدئید و مقادیر قابل توجه آنزیم های آنتی­اکسیدان بودند. به طور کلی اگرچه تجمع عناصر سدیم و کلر در شرایط تنش شوری در این ارقام بالاست اما به دلیل افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان شدت آسیب به بیومولکول ها کاهش یافته و از بروز تنش اکسیداتیو ممانعت شده است. همچنین به نظر می رسد توانایی سمیت زدایی عناصر سدیم و کلر در سلول های برگ از ویژگی های مهم آنها باشد. به طور کلی، با توجه به ویژگی­های مختلف تحمل شوری در ارقام مورد مطالعه، می­توان آنها را در برنامه­های اصلاحی مورد استفاده قرار داد.

آنزیم های آنتی اکسیدان, تجزیه خوشه ای, شوری, مکانیسم های تحمل و گندم