معصومه شفیعی خورشیدی
محمدرضا بی همتا
فرنگیس خیالپرست
محمدرضا نقوی

  به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی و تعیین روابط ژنتیکی ژنوتیپ های لوبیای معمولی تحت شرایط بدون تنش و تنش خشکی انتهای فصل، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و دو شرایط، در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال زراعی ۸۹- ۸۸ اجرا گردید. چهارده صفت مورفولوژیکی و زراعی در ۴۹ ژنوتیپ لوبیای معمولی اندازه گیری شد. که شامل صفات تعداد روز تا ۵۰% گلدهی، تعداد روز تا ۵۰% غلاف دهی، طول غلاف، عرض غلاف، تعداد بذر در غلاف، طول بذر، عرض بذر، قطر ساقه، وزن غلاف با بذر، تعداد غلاف پر در بوته، تعداد کل غلاف در بوته، تعداد بذر در بوته، وزن ۱۰۰ دانه و عملکرد تک بوته بود. با توجه به نتایج تجزیه خوشه ای براساس صفات مورفولوژیکی و زراعی، تحت هر دو شرایط مورد بررسی ژنوتیپ ها در ۴ گروه دسته بندی شدند. در این مطالعه، دو متغیر کانونیکی اول معنی دار بودند. در تجزیه تابع تشخیص کانونیکی دو متغیر کانونیک اول با داشتن مقادیر ویژه بالاتر از یک، در مجموع در شرایط بدون تنش ۵/۸۸ درصد و در شرایط تنش خشکی ۷/۹۴ درصد واریانس موجود را توجیه کردند. تجزیه تشخیص کانونیکی در شناسایی تنوع ژنتیکی و صفاتی که بهترین توصیف را از تنوع بین ژنوتیپ ها داشتند، مفید واقع شد. تجزیه کلاستر نیز ژنوتیپ ها را به گروههای مشابه تفکیک نمود.

لوبیای معمولی، تنش خشکی، تنوع ژنتیکی، تجزیه تشخیص کانونیکی