حسین اورکی
ایرج اله دادی
فتانه پرهیزکار خاجانی

به منظور یافتن ارقام متحمل به خشکی و همچنین انتخاب شاخص های مناسب جهت ارزیابی تحمل به خشکی در هیبریدهای آفتابگردان، آزمایشی در سال ۱۳۸۸ در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی اجرا گردید. عامل اصلی شامل سطوح آبیاری و عامل فرعی شامل چهار هیبرید آفتابگردان بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش شدید وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق و عملکرد دانه شد. در شرایط آبیاری مناسب هیبریدهای آذرگل و آلستار به ترتیب با ۳۴۴۸ و ۲۷۹۳ کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش خشکی شدید هیبریدهای زودرس آلستار و هایسان ۲۵ به ترتیب با ۸۲۹ و ۷۰۴ کیلوگرم در هکتار دارای بیشترین عملکرد دانه بودند. جهت شناسایی شاخص های برتر بوسیله ی بررسی همبستگی آن ها با عملکرد و نیز از طریق بررسی نمودارهای دو بعدی و سه بعدی در شرایط تنش خشکی متوسط شاخص های MP و GMP و در شرایط تنش خشکی شدید شاخص های GMP و STI بهترین شاخص ها برای ارزیابی تحمل به تنش خشکی هیبریدهای آفتابگردان تشخیص داده شدند. همچنین براساس نتایج حاصل از نمودارهای سه بعدی شاخص های برتر در هر دو شرایط تنش خشکی متوسط و شدید، هیبرید زود رس آلستار را به عنوان هیبرید برتر معرفی نمودند.

، تنش خشکی، شاخص های تحمل تنش