محمدعلی احمدی شاد
سید کمال کاظمی تبار
ناد علی بابائیان جلو دار
مهران غلامی
حسین کاظمی پشت مساری

چای ( Camellia sinensis(L.)O.Kuntze) از مهمترین محصول نوشابه ای ایران است. اساس ژنتیکی بوته های چای کشور از سه توده بذری عمومی (jat) به نامهای Batjan ، Rajghur و Dhonjan مشتق شده است. در این تحقیق تنوع ژنتیکی ۳۰ کلون زراعی چای با استفاده از ۴۵ نشانگر مولکولی راپید ۱۰ نوکلئوتیدی و ۱۳ صفت مورفولوژیکی و ۴ صفت شیمیائی مورد ارزیابی قرار گرفت. تعداد ۱۶ نشانگر ۹۶ نوار تولید شد که ۸۹ نوار بین کلون های مورد مطالعه چند شکل و ۷ نوار یک شکل بدست آمد و میزان قطعات چند شکل ۷۱/۹۲% برآورد شد. اندازه باندها از bp ۲۵۰ تا bp ۲۵۰۰ متغیر بودند. نتایج تجزیه خوشه ای براساس نشانگر ها، نشان داد که تعداد سه گروه اصلی می توان تشخیص داد: گروه اول شامل کلون های انتخابی داخلی، شوروی برگ ریز، ارقام کلونی سریلانکائی (DN.KEN.۳۰۲۰)، گروه دوم شامل کلون های سریلانکائی ۳۰۱۳ و ۳۰۱۹، شوروی برگ پهن، دارجلینگ ۲۷، کلون امیدبخش ۱۰۰ و در گروه سوم رقم کلونی یابوکیتا، دارجلینگ ۲۱، ارقام کلونی آسام، دارجلینگ ۱۳، دارجلینگ ۱۸، تنوع ژنی بین کلون ها براساس شاخص "نی" به طور متوسط ۳۴/۰ برآورد شد. با انجام بررسی های مورفولوژیکی و شیمیائی، قرار گیری کلون ها در دندروگرام براساس نشانگر رپید، مورد تائید می باشد.

چای، (Camellia sinensis L.)، تنوع ژنتیکی، راپید