رسول پیرمحمدی - University of Urmia
اسدا... تیموری - Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
الناز بابایی - University of Urmia
لطیف زالی کره ناب - University of Urmia

این تحقیق به منظور تعیین عامل موثر فیزیکی دو نوع تفاله انگور (سفید و قرمز) و مقایسه آنها با علف خشک یونجه در نشخوارکنندگان با استفاده از چهار راس گوسفند نر بالغ اخته شده نژاد ماکوئی با میانگین وزن ۲/۱ ±۴۰ کیلوگرم طراحی و انجام شد. برای دستیابی به یک شاخص شاهد، ابتدا دام­ها به مدت ۱۴روز فقط با علف خشک یونجه تغذیه شدند و زمان مصرف خوراک و زمان نشخوار به صورت با مشاهده مستقیم در ۲۴ ساعت تعیین گردید. میزان فعالیت جویدن از مجموع زمان­های مصرف خوراک و نشخوار به دست آمد. سپس تفاله های انگور قرمز و سفید هر یک به طور جداگانه به نسبت (۵۰:۵۰) با علف خشک یونجه جایگزین شدند و گوسفندان به مدت ۱۰روز با جیره کاملا مخلوط تغذیه شدند. در طول دوره مصرف، زمان مصرف خوراک، زمان نشخوار و کل فعالیت جویدن دام­ها تعیین شد. نتایج نشان داد که عامل موثر فیزیکی و الیاف نامحلول در شوینده خنثی موثر فیزیکی جیره شاهد و جیره­های آزمایشی تفاوت معنی داری داشتند. عامل موثر فیزیکی جیره شاهد، جیره حاوی علف  خشک یونجه و تفاله انگور قرمز و برای جیره حاوی علف خشک یونجه و تفاله انگور سفید به ترتیب ۹۶/۰، ۶۸/۰ و ۶۱/۰ درصد بود. توزیع اندازه ذرات باقی مانده روی الک های ۱۹ (۰۰۰۴/۰ >P)، ۸ (۰۰۰۱/۰ >P) و ۱۸/۱ (۰۰۳۷/۰ >P) میلی متری جیره شاهد با جیره­های مخلوط از نظر آماری اختلاف معنی­داری داشتند، اما زمان مصرف خوراک، زمان نشخوار و کل فعالیت جویدن بین جیره شاهد و جیره های آزمایشی حاوی تفاله­ها تفاوت معنی­داری داشتند. نتایج آزمایش نشان داد که جایگزینی تفاله های انگور با علف خشک یونجه سبب کاهش اندازه ذرات جیره، کاهش اندازه عامل موثر فیزیکی، زمان مصرف خوراک، زمان نشخوار و کل فعالیت جویدن دام در مقایسه با علف خشک یونجه به عنوان یک علوفه استاندارد شده است.

Grape pomace, Alfalfa hay, Physical effective NDF, Chewing activity, Sheep, تفاله انگور, علف خشک یونجه, الیاف موثر فیزیکی, فعالیت جویدن, گوسفند