طاهر یلچی
اسدالله تیموری یانسری
منصور رضایی
یداله چاشنی دل

این پژوهش به­منظور تعیین قابلیت انحلال و تولید اسید برخی مواد خوراکی در شرایط تخمیری مختلف انجام شد. قابلیت انحلال در دمای ۳۹ درجه سانتی­گراد و در مدت ۲۴ ساعت و توانایی تولید اسید با افزودن کربنات کلسیم به محیط کشت صاف شده حاصل از تخمیر تعیین شد. تخمیر ۶ ساعته مواد خوراکی در سرنگ­های ویژه تولید گاز در دو شرایط طبیعی و اسیدوز القاء شده انجام شد. میانگین قابلیت انحلال ماده خشک و توانایی تولید اسید برای کل مواد خوراکی به ترتیب ۱/۳۱۶ گرم در کیلوگرم و ۷۲/۱۱ میلی­گرم کلسیم در هر گرم بود. بهترین مدل رگرسیونی برای برآورد توانایی تولید اسید برای کل مواد خوراکی با مقادیر کربوهیدرات­های غیرالیافی (۹۱/۰ R۲ =) و برای گروه­های مواد خوراکی غنی از کربوهیدرات­های غیرالیافی و غنی از پروتئین خام با قابلیت انحلال ماده آلی در ماده خشک (۸۳/۰ R۲ =) به­دست آمد. در شرایط تخمیر طبیعی بین مقدار pH و تولید گاز همبستگی زیادی (۹۱/۰-r = ) وجود داشت. بیشترین مقدار pH در تخمیر طبیعی ۶ ساعته مربوط به پوسته خارجی برنج و کاه گندم و کمترین مقدار مربوط به ملاس نیشکر و تفاله مرکبات بود. پوسته خارجی برنج، کاه گندم، یونجه، سیلاژ ذرت و تفاله چغندرقند مقاومت بیشتری را در شرایط اسیدوز القاء شده نسبت به سایر مواد خوراکی نشان دادند. نتایج نشان داد که از قابلیت انحلال و محتوای کربوهیدرات­های غیرالیافی می­توان در ایجاد مدل­های برآورد توانایی تولید اسید مواد خوراکی استفاده نمود. همچنین امکان تعیین ویژگی­های تخمیری تعدادی از مواد خوراکی معمول و محصولات فرعی یا کمتر شناخته شده از نظر تولید اسید و گاز با روش­های غربال­گری ارائه شده در مدت زمان کوتاه میسر است.  

Acid production, By-products, Short time gas production, Solubility, Resistance to induced acidosis, تولید اسید, تولید گاز کوتاه مدت, فرآورده های فرعی, قابلیت انحلال, مقاومت به اسیدوز القاء شدهتولید اسید, تولید گاز کوتاه مدت, فرآورده های فرعی, قابلیت انحلال, مقاومت به اسیدوز القاء شده