حسن فضائلی - سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج
سمیه سلیمانی
یوسف روزبهان

     در این پژوهش ارزش غذایی و عملکرد علوفه تولیدی با روش آبکشت (هیدروپونیک) مورد بررسی قرارگرفت. بدین منظور، مخلوطی از بذر جو (۱۰۰ کیلوگرم) و ذرت (۸۰ کیلوگرم) در یک اتاق فلزی مخصوص (۷ طبقه و هر طبقه ۱۶ سینی) مجهز به سیتم کنترل خودکار، کشت گردید. در روزهای ۷، ۸، ۹ و۱۰ پس از کشت، از هر طبقه ۶ سینی خارج و پس از توزین، ارتفاع گیاه تعیین و از سینی­ها نمونه برداری شد. ترکیب شیمیایی و ارزش غذایی علف تولیدی و هم­چنین نمونه­های جو و ذرت با روش­های آزمایشگاهی تعیین گردید و راندمان اقتصادی محصول تولیدی نیز محاسبه شد. نتایج نشان داد به ازای هر کیلوگرم بذرکشت شده معادل ۲۵/۵ کیلوگرم علف سبز تولید شد. ولی مقدار ماده خشک به دست آمده ۸/۲۳ درصد کمتر از مقدار بذر مصرف شده بود. درصد پروتئین خام علوفه نسبت به دانه جو (۰۰۷۶/۰=p) و ذرت (۰۰۷۱/۰=p) بالاتر بود. اما این افزایش عمدتا مربوط به نیتروژن غیرپروتئینی بود. قابلیت هضم ماده آلی علوفه نسبت به جو (۰۰۷۹/۰=p) و ذرت (۰۰۸۷/۰=p) کاهش نشان داد. انرژی قابل متابولیسم علوفه نیز نسبت به جو (۰۰۸۵/۰=p) و ذرت (۰۰۷۹/۰=p) کمتر بود. ترکیبات مغذی و قابلیت هضم علوفه برداشت شده در روزهای مختلف تفاوت معنی­داری نداشت. قیمت تمام شده هر واحد ماده خشک، پروتئین خام، پروتئین حقیقی و انرژی قابل متابولیسم حاصل از علوفه افزایش یافت و به ترتیب ۱۲/۳، ۰۱/۲، ۱۱/۳ و ۵۵/۳ برابر نسبت به جو و ذرت رسید. به طور کلی، تبدیل دانه جو و ذرت به علف سبز در سامانه آبکشت از نظر بازیافت مواد مغذی نه تنها با توازن منفی همراه بوده بلکه قیمت هر واحد از مواد مغذی درعلف تولیدی نسبت به دانه چند برابر افزایش یافت. بنا بر این تولید علوفه با روش مزبور سبب اتلاف منابع شده و قابل توصیه نمی باشد.

Barley, Corn, Efficiency, Green Fodder, Hydroponic, آبکشت, بازده, جو, ذرت, علوفه