مصعب احمدی - Tarbiat Modares University
محمدامیر کریمی ترشیزی - Tarbiat Modares University

     این آزمایش به­منظور مقایسه اثرات سطوح مختلف ورمی هوموس و آنتی­بیوتیک ویرجینیامایسین بر عملکرد و خصوصیات ریخت­شناسی روده باریک بلدرچین ژاپنی انجام شد. برای این منظور ۲۸۰ قطعه بلدرچین ۴ روزه در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با ۷ تیمار و ۴ تکرار و ۱۰ جوجه در هر تکرار استفاده شد. جوجه­های گروه یک که شاهد در نظر گرفته شدند، با جیره غذایی پایه (فاقد هر گونه افزودنی محرک رشد) تغذیه شدند. برای تیمار­های دو تا شش سطوح ۲/۰، ۴/۰، ۶/۰، ۸/۰ و ۱ درصد ورمی هوموس در نظر گرفته شد و جوجه­های تیمار هفت با جیره حاوی ۱۵/۰ درصد آنتی­بیوتیک ویرجینیامایسین تغذیه شدند. در دوره پرورش کمترین ضریب تبدیل غذایی متعلق به تیمار ۶/۰ درصد ورمی هوموس بود و بیش­ترین آن در تیمار ویرجینیامایسین مشاهده شد (۰۵/۰P<). مکمل­سازی جیره با ورمی هوموس و آنتی­بیوتیک تاثیر معنی­داری بر طول و طول نسبی قسمت­های مختلف روده نداشت. بیشترین ارتفاع پرز در دوازدهه، ژژونوم و ایلئوم به­ترتیب در تیمار­های ۶/۰ درصد، ۴/۰ درصد و یک درصد ورمی هوموس مشاهده شد و کم­ترین ارتفاع پرز در دوازدهه و ایلئوم متعلق به پرندگان تغذیه شده با جیره حاوی آنتی­بیوتیک مشاهده شد (۰۵/۰P<). عرض پرز در هیچ-کدام از قسمت­های روده باریک تحت ­تاثیر تیمارها قرار نگرفت. عمق کریپت در دوازدهه و ایلئوم تمامی گروه­های آزمایشی نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت (۰۵/۰P<). بیش­ترین نسبت ارتفاع پرز به عمق کریپت (شاخص پرز) در سه قسمت روده در گروه ۶/۰ درصد ورمی هوموس و کم­ترین آن در گروه شاهد مشاهده شد. اثر تیمار­های آزمایشی بر سطح پرز در دوازدهه و ایلئوم معنی­دار نبود، اما بیش­ترین سطح پرز در ژژونوم در تیمار ۸/۰ درصد ورمی هوموس مشاهده شد. با توجه به تاثیر مطلوب سطح ۶/۰ درصد ورمی هوموس بر شاخص پرز و عملکرد پرندگان، به نظر می­رسد این سطح از ورمی هوموس جایگزین مناسبی برای آنتیبیوتیک­های محرک رشد باشد، که علاوه بر بهبود پرز­های روده و عملکرد پرندگان، سلامت انسان و محیط زیست را نیز فراهم میآورد.

Antibiotic, Intestinal morphology, Japanese quails, Vermi-humus, بلدرچین ژاپنی, ریخت شناسی روده, ورمی هوموس, ویرجینیامایسین