ارزیابی توان بوم شناختی طرح تجمیع روستاهای سیل زده در سایت پیشکمر با تاکید بر ابعادکالبدی و محیطی

در دهههای اخیر، سیاست اسکان مجدد از طریق جابهجایی و تجمیع یکی از اقدام های مهمی است که در کشور ما به کار گرفته شده است. اما چون جابه جاییهای ناشی از حوادث غیرمترقبهای مثل سیل حسب شرایط اضطراری لاجرم باید هرچه سریع تر صورت گیرد، معمولا فرصتی برای ارزیابیهای پیش از اجرا وجود ندارد. در نتیجه، بسیاری از طرح های اسکان مجدد چنان چه از حیث توان اکولوژیکی به طور دقیق ارزیابی نشوند به رغم پیامدهای مثبتی که در زمینه ی خدماترسانی دارند ممکن است از حیث ابعاد محیطی کالبدی دچار مسائلی شوند. چنین مسائلی همواره سبب نارضایتی ساکنان خواهد بود. از این رو، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی توان بومشناختی و سنجش رضایت مندی اهالی ساکن در سایت پیشکمر صورت گرفت که حاصل تجمیع ۱۲ روستای واقع در شهرستان کلاله است. این ارزیابی از نوع پسرویدادی و روش اجرای آن توصیفی تحلیلی است. بر این اساس، ابتدا در فرآیندی چهار مرحلهای توان بومشناختی سایت مذکور با بهرهگیری از مدل توان اکولوژیکی و با استفاده از نقشههای پایه ی۱:۵۰۰۰۰توپوگرافی،۱:۲۵۰۰۰۰ زمینشناسی و نقشه ی۱:۱۰۰۰۰۰ کاربری اراضی و حاصل خیزی خاک در محیط Arcgisارزیابی شد. سپس، با پرسش نامه ی محقق ساخته، درجه ی رضایت مندی ۲۰۰ نفر از ساکنان سایت تعیین گردید که بر اساس رابطه ی کوکران  (به صورت نمونه ی تصادفی) انتخاب شده بودند. نتایج نشان داد که از ترکیب ۳۳۰ سلول اولیه و هم پوشانی نقشههای گوناگون در نهایت ۱۳ یگان زیستمحیطی همگن به دست آمد. ۶۷ درصد آن ها در کلاس با توان مناسب یک، ۸/۲۸ درصد در کلاس با توان مناسب دو و ۲/۴ درصد در کلاس سه ی نامناسب برای استقرار سکونتگاه واقع شده اند. در مجموع، این سایت توان بوم شناختی مناسبی دارد. همچنین، میزان رضایت مندی ساکنان از برخی شاخص های متاثر از شرایط بومشناختی از جمله شیب سطحی و دفع آب، جهتگیری بنا از شبکه ی معابر، استحکام بنا و الگوی معماری مثبت است و در برخی شاخص ها مثل مقاومت خاک، جهت وزش بادهای محلی و همسازی با اقلیم منفی است.

Keywords:

Ecological potential assessment , Integration Plan , Flooded Villages of Pishkamar site , physical and environmental aspects. , ارزیابی بوم شناختی , طرح تجمیع , سایت پیشکمر , ابعادکالبدی محیطی