بررسی اثر معیار خاک شناسی بر پتانسیل بیابانزایی مخروط افکنه ها با کاربرد آزمون های ناپارامتریک (مطالعه موردی: بخش جنوبی حوزه ی آبخیز رودخانه ی شور)

بررسی روند بیابانزایی مستلزم درک پدیدههایی است که هم به­طور منفرد و هم در کنش و واکنش بایکدیگر در یک ناحیه تغییراتی را به وجود آوردهاند که این تغییرات منجر به بیابانزایی و تخریب اراضی شده است. به­منظور بررسی اثر معیار خاک­شناسی بر پتانسیل بیابانزایی مخروط افکنه­ها در بخش جنوبی حوزه آبخیز رودخانه شور، نخست اقدام به تهیهی نقشهی طبقات شیب، کاربری اراضی و زمین شناسی کاربردی با هدف ایجاد واحدهای همگن و تعیین خصوصیات خاک شد، به­طوری­که از طریق روی­هم قرار دادن و تقاطع این نقشهها با لایه شبکه­ای ایجاد شده به­وسیله برنامه جانبی ET GeoWizards در نرم­افزار ArcGIS ۱۰.۳، نقشهی واحدهای کاری حاصل شد. در این تحقیق سه شاخص حساسیت­پذیری نسبت به فرسایش، شوری و نفوذپذیری خاک در نظر گرفته شد که در نهایت هر یک به­صورت نقشهای طبقهبندی شده مبتنی بر عبارت­های زبانی در طیف هفت­گانه، ارایه گردیدند. در این تحقیق از روش آزمون­های ناپارامتریک فریدمن و رتبه­های دبلیو کندال به منظور تعیین پتانسیل و اولویت بندی گزینه­ها استفاده شد، به­طوریکه پس از تعریف اعداد قطعی مربوط به عبارات زبانی در طیف هفت­گانه، اقدام به محاسبه مقادیر میانگین رتبه گزینه­ها گردید. در این تحقیق دامنه تغییرات مقادیر میانگین رتبه­­ها حاصل از آزمون­های فریدمن و رتبه­های دبلیو کندال از ۰۰/۷ تا ۳۳/۱۷ متغیر است. نتایج تحقیق مبتنی بر آزمون­های ناپارامتریک نشان­داد که ۱۸/۷۴ درصد (۷۷/۴۲۴۵ هکتار) از منطقه دارای پتانسیل بیابانزایی متوسط و ۸۲/۲۵ درصد (۶۷/۱۴۷۷ هکتار) دارای پتانسیل بیابانزایی خیلی زیاد است. همچنین نتایج تحقیق نشان­داد که جوانترین و قدیمی­ترین مخروط افکنه­های منطقه به ترتیب دارای پتانسیل بیابانزایی خیلی زیاد (۷۵/۷۹۸ هکتار) و کم (۲۳/۱۵۲ هکتار) می­باشند.

Keywords:

Erodibility , Salinity , Permeability , Prioritization , Friedman test , Kendalls' W test , حساسیت پذیری به فرسایش , شوری , نفوذپذیری , اولویت بندی , آزمون فریدمن , آزمون دبلیو کندال