عباسعلی ولی - Associate Professor of Desert Engineering, Department of Desert Sciences Engineering, Faculty of Natural Resources and Earth Sciences, University of Kashan, Kashan, Iran
سید حجت موسوی - Assistant Professor of Geomorphology, Department of Geography and Ecotourism, Faculty of Natural Resources and Geo Sciences, University of Kashan, Kashan, Iran
اسماعیل زمانی - MSc graduate of desert combating, Department of Desert Sciences Engineering, Faculty of Natural Resources and Earth Sciences, University of Kashan, Kashan, Iran

گردوغبار به عنوان یکی از مخاطرات محیطی مناطق خشک و ازجمله ایران مرکزی باعث ایجاد معضلات زیست محیطی بسیار شده است که لزوم مطالعه و مدیریت بحران آن را در مجامع علمی و اجرایی تایید می کند. پژوهش حاضر سعی دارد تاثیرسنجی عناصر اقلیمی دما، بارش، رطوبت نسبی، تبخیروتعرق و همچنین پوشش گیاهی را بر فراوانی وقوع گردوغبارهای استان یزد در دوره ۵ ساله (۲۰۰۹ تا ۲۰۱۴) ارزیابی کند. لذا پس از تعیین ایستگاه های سینوپتیک، اقدام به استخراج داده های گردوغبار براساس کد پدیده های هوای حاضر و مقادیر عناصر اقلیمی نمود و در گام بعد مبادرت به پهنه بندی فضایی آنها ازطریق روش های زمین آمار کرد. سپس داده های نمایه EVI از تصاویر MODIS با رعایت اصل تطابق زمانی استخراج گردید. نهایتا جهت تخمین احتمال وقوع گردوغبار، انواع روش های رگرسیون ساده و چندگانه برازش داده شد و مناسبترین روابط با ارزش رجحانی بالاتر گزارش گردید. نتایج نشان داد بیشترین رابطه معنی دار بین فراوانی کل گردوغبار با تبخیروتعرق و رطوبت نسبی با ضریب تبیین ۹۷۳/۰ و ۶۱۴/۰ و انحراف برآورد ۱۰۴/۲۴ و ۴۷۷/۹۲ در سطح ۹۹ و ۹۵ درصد وجود دارد. همچنین حداکثر رابطه معنی دار گردوغبارهای خارجی با تبخیروتعرق و رطوبت نسبی با ضریب تبیین ۹۶۸/۰ و ۶۲۱/۰ و خطای برآورد ۱۷۳/۰ و ۴۲۷/۷۵ در سطح ۹۹ و ۹۵ مشاهده شد. گردوغبارهای داخلی با تبخیروتعرق و حداکثر دما با ضریب تبیین ۷۷۰/۰ و ۳۷۱/۰ و خطای برآورد ۷۵۱/۱۵ و ۶۴۲/۰ در سطح ۹۵ درصد رابطه معنی دار دارد. نتایج رابطه سنجی گردوغبارهای کل، خارج و داخلی با عناصر اقلیمی و پوشش گیاهی براساس روش اینتر حاکی از ارتباط معنی دار آنها به ترتیب با ضریب تبیین ۹۹۴/۰، ۹۸۵/۰ و ۹۵۶/۰ و خطای برآورد ۱۳۷۱۳/۱۸، ۵۵۵۵۱/۲۴ و ۴۹۹۸۹/۱۰ در سطح ۹۹ و ۹۵ درصد می باشد که نشان از عملکرد سیستماتیک عناصر اقلیمی و پوشش گیاهی در وقوع گردوغبار است.

Dust, Climatic Elements, Vegetation Cover, Regression Analysis, Yazd, گردوغبار, عناصر اقلیمی, پوشش گیاهی, تحلیل رگرسیون, یزد.