ابوالفضل قنبری - University of Tabriz
احسان پاشانژاد سیلاب - University of Tabriz

محیط زیست، توسعه و پایداری سه مفهوم و نگرانی اصلی جهانی در مدیریت فضای زیست انسان در سطوح مختلف فضایی است. آسیب پذیری محیطی و رویکرد ارزیابی آن، چارچوب ارزیابی جامعی از سیستم­ها با منابعی است که تحت تاثیر شرایط طبیعی و همچنین در معرض آسیب پذیری ناشی از فعالیت­های انسان قرار گرفته است. بر همین اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر ارایه چارچوبی جامع و بدیع از آسیب پذیری محیطی در سطح پژوهش­های کشور با تلفیق تکنیک­ها و داده­های فضایی است. جهت سنجش وضعیت آسیب­پذیری محیطی منطقه کرانه شرقی دریاچه ارومیه با توجه به نقش آن در استان و همچنین شرایط به وقوع آمده محیطی انتخاب شده است. روش تحقیق پژوهش حاضر تحلیلی-توصیفی و ماهیت هدف آن در نظام برنامه­ریزی بویژه در زمینه تقلیل اثرات آسیب­پذیری و بهبود تاب آوری از نوع کاربردی – توسعه ای است. در این مطالعه، در مجموع ۱۸ معیار در چهار شاخص یا ۴ گروه آسیب پذیری ناشی از مخاطرات محیطی، آسیب­های ناشی از شرایط محیطی، آسیب­ پذیری انسان-منشاء و در نهایت آسیب­های ناشی از عوامل آب و هوایی انتخاب گردید. در ادامه با تلفیق و تجمیع شاخص­های قبلی، شاخص کلی آسیب­پذیری محیطی(EVI) در منطقه مورد مطالعه ارایه گردید. نتایج بدست آمده از شاخص­ها در ۶ طبقه آسیب پذیری طبقه بندی گردید که طبقه بندی وضعیت نهایی آسیب­پذیری حاکی از پوشش بیش از ۵۰ درصد مساحت منطقه در طبقات آسیب پذیری زیاد و خیلی زیاد می­باشد. در نهایت به منظور برنامه­ریزی و حفاظت محیطی، نتایج بدست آمده در قالب ۴ منطقه آسیب پذیری بحرانی(%۳۳)، مناطق حاشیه بحرانی(%۳۱)، مناطق گذر(%۲۰) و مناطق با رویکرد حفاظت(%۲۶) شناسایی و منطقه بندی گردید.

Environmental Vulnerability Index(EVI), Environmental Planning, Spatial Assessment, Urmia Lake Eastern Region, GIS., شاخص آسیب پذیری محیطی, برنامه ریزی محیطی, سنجش فضایی, منطقه کرانه شرقی دریاچه ارومیه.