نقش بی هنجاری های عمودی وردسپهری در بارش های جامد مطالعه موردی: مخاطرات تگرگ در استان کرمانشاه

تگرگ هرساله خسارات زیادی به بخش­های گوناگون اقتصادی در استان کرمانشاه می­رساند. جهت کاهش و مقابله با این زیان­ها، شناسایی الگوهای همدیدی جهت پیش بینی این پدیده لازم است. بدین منظور داده­های هوای حاضر، از سازمان هواشناسی استان در دوره­ی ۱۹۵۱ تا ۲۰۱۶ برای هفت ایستگاه سینوپتیک  منطقه اخذ شد. سپس در اکسل بر مبنای کدهای ۹۹ ، ۹۶ ، ۹۱، ۹۰ ، ۸۹ ، ۸۷ و ۲۷ که پدیده­ی تگرگ با شدت­های متفاوت را در بر دارند، کدنویسی شد. در داده­های اخذ گردیده از سازمان هواشناسی، از بین گروه­های ۲۳ گانه، گروه هفتم داده­ها که هوای حاضر و گذشته را گزارش می­دهد، انتخاب و با ورود به برنامه روزهای تگرگ معلوم گردید. سپس بر اساس روش مطالعاتی گردشی به محیطی، نقشه­های مولفه­های جوی برای ترازهای سطح دریا، ۸۵۰، ۷۰۰ و ۵۰۰ هکتوپاسکال تهیه و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که از نظر رخداد زمانی، اواسط سپتامبر تا اواسط ژوئن و از نظر رخداد مکانی ایستگاه کرمانشاه بیشترین و سرپل ذهاب کمترین تعداد را داشته است. ارتفاع و توپوگرافی سهم عمده­ای در فراوانی مکانی این پدیده دارد. همچنین بررسی نقشه­ها نشان داد که شرایط عمومی برای رخداد این پدیده شکل­گیری ناوه­هایی با حرکات شدید صعودی قائم، چرخندگی مثبت از سطح زمین تا ترازهای فوقانی وردسپهر، تزریق رطوبت توسط سیستم­های غربی و جنوب­غربی می­باشد؛ و نیز شرط لازم اختلاف دمای زیاد بین ترازهای پایینی و بالایی جو می­باشد. چنانکه هوای گرم صعودکننده با انتقال و ورود به ترازهای بالایی با دمای بسیار سرد مواجه گردد؛ پدیده تگرگ به وقوع می­پیوندد.

Keywords:

Synoptic analysis , Hail hazard , Tropospheric anomalies , Vorticity , Kermanshah Province , تحلیل همدید , مخاطره ی تگرگ , بی هنجاری های وردسپهری , چرخندگی , استان کرمانشاه