نقش تنوع معیشتی در تاب آوری خانوارهای روستایی پیرامون دریاچه ارومیه در برابر خشکسالی

با بحرانی شدن هرچه بیشتر وضعیت خشکسالی دریاچه ارومیه و آسیب­پذیری روزافزون سکونتگاه­های روستایی در برابر این بلای طبیعی، اهمیت رویکرد مقابله با این تهدید را بیش ازپیش آشکار ساخته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تنوع معیشتی به عنوان یکی از رویکردهای مناسب برای کنار آمدن با شرایط خشکسالی دریاچه ارومیه می­پردازد. روش تحقیق در این پژوهش به صورت کمی پیمایش بوده است، بنابراین از روش­های توصیفی، تحلیلی و روابط همبستگی استفاده شده است. برای این منظور ۴۳ روستا از مناطق مختلف شش شهرستان واقع در کرانه شرقی دریاچه ارومیه با درجات مختلفی از در معرض خشکسالی بودن و همچنین در سطوح مختلف از نظر برخورداری از امکانات توسعه با روش تصادفی ساده انتخاب گردیده و بر اساس فرمول کوکران ۳۸۰ نفر از سرپرستان خانوارها به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. روایی پرسشنامه توسط پانل متخصصان مورد تایید و سطح پایایی پرسشنامه با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ ۸۹۳/۰ به دست آمده است. نتایج به دست آمده نشان می­دهند که اتخاذ رویکرد معیشتی منجر به تاب آوری بیشتر خانوارها در شرایط خشکسالی دریاچه ارومیه شده است. در روستاهایی که در معرض خشکسالی شدیدتری قرار داشتند، این تنوع معیشتی بیشتر بوده است. در نهایت با توجه به نتایج پژوهش، پیشنهادات کاربردی درزمینه راهکاری عملی تنوع معیشتی و تاب­آوری روستایی ارائه شده است.

Keywords:

resilience , livelihood diversification , drought , rural communities , the Urmia Lake. , تاب آوری , تنوع معیشتی , راهبردهای معیشتی , خشکسالی , جوامع روستایی , دریاچه ارومیه