مسعود قدسیان - تربیت مدرس
چنور عبدی - دانشجوی دکتری/ مهندسی عمران آب و سازههای هیدرولیکی، دانشکده عمران و محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
آرام غفوری - دانشکده عمران و محیط زیست دانشگاه تربیت مدرس

در این تحقیق مشخصات حفره آبشستگی و تغییرپذیری های آن در پایین دست سرریز کلیدپیانویی ذوزنقه ای و سرریز کلیدپیانویی مثلثی مورد بررسی آزمایشگاهی قرار گرفت. بدین منظور سرریزهای کلیدپیانویی ذوزنقه ای و مثلثی در فلوم آزمایشگاهی به طول ۱۰ متر و عرض و ارتفاع ۷۵ و ۸۰ سانتی متر با دو میزان دبی (۳۵ و ۴۵ لیتر بر ثانیه) و عمق پایاب های مختلف (۸ الی ۱۸ سانتی متر) مورد آزمایش قرار گرفت. جنس بستر پایین دست سرریز، مصالح ماسه ای با دانه بندی یکنواخت، قطر متوسط ۶۴/۱ میلی متر، با انحراف معیار هندسی ۲۴/۱ و به ضخامت ۵/۴۲ سانتی متر و طول ۲ متر بود. نتایج حاصله نشان می دهد که در اعداد فرود ذره رسوب کم، بیشینه عمق حفره آبشستگی پایین دست سرریز کلیدپیانویی مثلثی نسبت به سرریز کلیدپیانویی ذوزنقه ای در فاصله ای نزدیک تری از سرریز رخ داده است. اما با افزایش عدد فرود ذره رسوب، این روند تغییر یافته و بیشینه عمق حفره آبشستگی و موقعیت آن در سرریز کلیدپیانویی ذوزنقه ای کمتر و در فاصله ی نزدیکتری نسبت به سرریز کلیدپیانویی مثلثی رخ داده است. به طور کلی با افزایش عدد فرود ذره، فراسنجه های بیشینه عمق حفره آبشستگی، موقعیت مکانی آن، طول و حجم حفره آبشستگی پایین دست هر دو شکل سرریز افزایش می یابند. معادله هایی با دقت مناسب برای پیش بینی بیشینه عمق حفره آبشستگی، موقعیت مکانی آن، طول حفره آبشستگی، عمق آبشستگی پای دیوار پایین دست سرریز و حجم حفره آبشستگی برای دو شکل سرریز به دست آمد.

مطالعه آزمایشگاهی, آبشستگی, شرایط هیدرولیکی جریان, سریز کلیدپیانویی, سریز کلیدپیانویی مثلثی, سریز کلیدپیانویی مستطیلی