اسماعیل دلیر غربی - کارشناسی ارشد فلسفه دین دانشگاه مفید قم ، قم ، ایران

اصل تحقیق پذیری پوزیتیویسم های منطقی که برای معناداری و بی معنایی قضایا مطرح می شوند هر چند ازسوی آنان با تفسیرهای متعددیروبه رو گردیده است؛ مثلا خود پوزیتیویست ها، میان تحقیق شده و تحقیق پذیر تمایز قائل شده است، لذا آنان نمی گفتند که گزاره باید تحقیق شده باشد بلکه قابلیت تحقیق پذیری را می گوید مثلا این جمله که» در، کره مریخ حیات است« هر چند این گزاره امروزه به خاطر نبود امکانات قابل تحقیق نباشد اما به نظر پوزیتیویسم ها قابل تحقیق است و لذا با معنا است. این آمیزه گاهی به نام اثبات پذیری هم مطرح شده است که راجع به معنا و قابلیت تحقیق و عدم تحقیق قضایا است.این اصل با مشکلاتی مواجه شده است از جمله در علوم و مسائل علمی و تناقض که خود این اصل با آن روبه رو است که سعی کرده اند پوزیتیویسم های منطقی از آن عبور کنند ولی به نظر می رسد که موفقیت چندانی دراین زمینه برای آنان حاصل نشده و مادامی که آنان از این اصل به سوی آن اصل می روند برای نجات قدم برداشته اند.

اصل تحقیق پذیری، پوزیتیویسم، منطقی، حلقه وین، اصل اثبات پذیری، استقراگرایان،اصل ابطال پذیری.