فریدون صالحی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد جیرفت، ایران
محمد امین سمیع - دانشیار، گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر رفسنجان، ایران

پسیل معمولی پسته با نام علمیAgonoscena pistaciae Burkhardt and Lauterer (Hem.: Aphalaridae)، به عنوان یکی از مهمترین آفات باغ های پسته ایران شناخته شده است. روش های مختلفی مثل استفاده از آفت کش ها برای کنترل این آفت استفاده شده است، اما به دلیل خطرات زیست محیطی و محافظت از منابع طبیعی به خصوص در مدیریت سیستم های آب و خاک و استفاده از زنجیره غذایی استفاده از روش های دیگر ضروریست. در سال های اخیر، استفاده از عصاره های گیاهی به دلیل خواص حشره کشی که دارند برای کنترل آفات مورد توجه قرار گرفته اند. در این تحقیق تاثیر عصاره های اتانولی گیاه آویشن، رزماری، کرچک و تلخه بیان روی سن پنجم پورگی پسیل در دمای ºC۲±۲۶ و رطوبت نسبی ۵±۶۵% و دوره نوری ۱۶: ۸ (روشنایی: تاریکی) ارزیابی شد. در آزمایش های زیست سنجی دیسک های برگی در غلظت های مختلف عصاره ها با استفاده از برج پاشش روی پوره های سن پنجم پسیل پسته پاشیده شد و آب مقطر و اتانول به عنوان شاهد مورد استفاده قرار گرفت و ۳۶ و ۷۲ ساعت بعد از تیمار کردن مرگ و میر محاسبه شد. این آزمایش در قالب طرح کامل تصادفی با ۳ تکرار برای هر تیمار انجام شد. غلظت کشنده ۵۰% برای عصاره های آویشن، رزماری، کرچک، گل تلخه بیان و برگ تلخه بیان در ۳۶ ساعت پس از تیمار به ترتیب ۶۴۲/۳۸۶، ۲۰۷/۳۲۲، ۳۳۸/۳۱۴، ۱۲۷/۲۵ و ۳۶۷/۹۴ گرم بر لیتر) محاسبه شد. براساس این نتایج عصاره گل و برگ گیاه تلخه بیان در مقایسه با سایر عصاره ها روی آفت موثرتر است و می تواند به عنوان گزینه پیشنهادی از میان عصاره های بررسی شده مورد توجه قرار گیرد.

پسیل معمولی پسته, کرچک, تلخه بیان, آویشن, رزماری, کشندگی