بررسی تنوع صفات مورفولوژیکی، عملکرد اسانس و درجه حرارت تجمعی رشد روزانه در جمعیت های بابونه کاذب (Tripleurospermum sevasnense (Manden.) Pobed.)

به منظور بررسی صفات مورفولوژیکی و فنولوژیکی خصوصیات ۱۲ جمعیت از گونه بابونه کاذب (Tripleurospermum sevasnense (Manden.) Pobed.)، شامل: کرج (۱۰۸۷)، تهران۱ (۲۳۸۶)، تهران۲ (۲۳۹۷)، لرستان (۴۱۲۰)، اردبیل۱ (۸۳۶۹)، اردبیل۲ (۸۳۹۴)، اردبیل۳ (۱۳۳۲۷)، خرم آباد (۱۲۲۱۱)، قزوین۱ (۱۲۹۵۶)، قزوین۲ (۲۰۰۴۹)، گلستان (۱۶۳۵۶) و فارس (۱۷۹۲۵) آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ۳ تکرار در سال زراعی ۹۱-۱۳۸۹ در مزرعه مجتمع تحقیقاتی البرز کرج اجرا شد. صفات قطر طولی و عرضی تاج پوشش، سطح تاج پوشش، ارتفاع و تعداد گل در بوته، زمان گلدهی و برداشت، وزن تر و خشک سرشاخه، درصد و عملکرد اسانس اندازهگیری شدند. درجه حرارت تجمعی رشد روزانه در زمان گلدهی و برداشت محاسبه شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که بین جمعیت ها در بیشتر صفات تفاوت معنی دار در سطح ۵٪ وجود داشت. مقایسه میانگین بین جمعیت ها نشان داد که اردبیل۲ (۸۳۹۴) با داشتن عملکرد وزن سرشاخه تر (۴/۲۹۰ گرم در بوته) و وزن سرشاخه خشک (۸/۹۹ گرم در بوته) و عملکرد اسانس (۲/۲۵۲ میلی گرم در بوته) از سایر جمعیت برتر بود. محاسبه میانگین درجه حرارت تجمعی رشد روزانه در زمان گلدهی و برداشت GDD نشان داد که دو جمعیت قزوین۲ (۲۰۰۴۹) و تهران۱ (۲۳۸۶) به دلیل زمان زودتر گلدهی و رسیدن، از درجه حرارت رشد روزانه کمتری نسبت به سایر جمعیت ها برخوردار بودند و زودرس تر شناخته شدند. در تجزیه خوشه ای، جمعیت ها در سه گروه قرار گرفتند و جمعیت های خوشه۱ شامل: کرج (۱۰۸۷)، قزوین (۱۲۹۵۶) و خرم آباد (۱۲۲۱۱) از لحاظ عملکرد سرشاخه و صفات مورفولوژیکی برتر از جمعیت های دو گروه دیگر بودند. براساس نتیجه این تحقیق، جمعیت های کرج، قزوین، خرم آباد و اردبیل۲ برتر از سایر جمعیت ها بودند که پس از آزمایش های تکمیلی در چند منطقه آب و هوایی و بذرگیری انبوه از آنها به عنوان ارقام معرفی می شوند.

Keywords:

بابونه کاذب (Tripleurospermum sevasnense (Manden.) Pobed.) , فنولوژی , عملکرد اسانس , درجه حرارت تجمعی رشد روزانه