عزیزه فرجی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه باغبانی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
بهروز اسماعیل پور - دانشیار، گروه باغبانی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
فاطمه سفیدکن - استاد، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
بهلول عباس زاده - استادیار، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
کاظم خاوازی - دانشیار، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

به منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید و پوتریسین بر عملکرد گیاه، عملکرد اسانس و اجزای اسانس گیاه مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی در قالب بلوک های کامل تصادفی با ۳ تکرار اجرا شد. سالیسیلیک اسید به صورت محلول پاشی، در ۴ غلظت (۰، ۱، ۲ و ۳ میلی مولار بر لیتر) و محلول پاشی پوتریسین نیز در ۵ غلظت (۰، ۵/۰، ۱، ۵/۱ و ۲ میلی مولار بر لیتر) در سه مرحله (مرحله شروع ساقه دهی، ابتدای مرحله غنچه دهی، شروع مرحله گلدهی) بکار برده شدند. نتایج نشان داد که اثر محلول پاشی سالیسیلیک اسید و پوتریسین بر وزن خشک و عملکرد اندام هوایی کل، برگ و گل آذین، کلروفیل کل، درصد وزنی، بازده و عملکرد اسانس گیاه مرزه و نیز ترکیب های اسانس گیاه مرزه در سطح ۱% معنی دار بود. بیشترین مقدار وزن خشک اندام هوایی (g/p۶۳/۴۵)، عملکرد اندام هوایی (kg/ha۵۰۷۰)، وزن خشک برگ (g/p۳۹/۶)، عملکرد برگ (kg/ha۷۱۰)، وزن خشک گل آذین (g/p۶۵/۱۵)، عملکرد گل آذین (kg/ha۱۷۳۹) و کلروفیل کل (mg/l۴۴/۱) مربوط به محلول پاشی با ۳ میلی مولار سالیسیلیک اسید بود و بیشترین میزان بازده اسانس (۳۵/۲%) و عملکرد اسانس (۷۶/۷۶) در تیمار ۵/۱ میلی مولار بر لیتر پوتریسین مشاهده شد. بیشترین میزان تیمول (۷۶/۴۷%) به عنوان ترکیب شاخص گیاه مرزه در تیمار ۲ میلی مولار بر لیتر سالیسیلیک اسید حاصل شد و بیشترین میزان آلفا-پینن، لیمونن و ترانس-بتا-اوسیمن در گیاهان تیمار شده با ۵۰ میلی گرم بر لیتر پوتریسین تولید گردید.

مرزه (Satureja hortensis L.), اسانس, پوتریسین, سالیسیلیک اسید, عملکرد