مریم میرزایی - دانشجوی دکتری، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
نورالله احمدی - استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران،
فاطمه سفیدکن - استاد، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
عبدالعلی شجاعیان - استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
علیرضا مظاهری - کارشناس، گروه تحقیق و توسعه شرکت کشت و صنعت گلکاران کاشان، کاشان، ایران

گل محمدی از خانواده گل سرخیان (Rosaceae)، مهمترین گونه برای تهیه عطر رز و گلاب است. به دلیل حجم زیاد گل های برداشت شده در زمان گلدهی و انباشته شدن آنها در کارخانه ها و کارگاه های استحصال اسانس، از زمان برداشت تا استخراج اسانس به طور معمول مدت زمان زیادی طول می کشد. انباشته شدن گل ها افزایش سرعت تنفس و دما و در نتیجه کاهش کمیت و کیفیت اسانس آنها را به دنبال خواهد داشت. در این مطالعه برای بررسی تاثیر شرایط متفاوت نگهداری گل ها پس از برداشت، آزمایشی به صورت فاکتوریل با عوامل مدت زمان نگهداری پس از برداشت، دمای نگهداری و ظرف نگهداری، در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار طراحی گردید. همچنین به منظور بررسی تاثیر مدت زمان های متفاوت فرایند اسانس گیری بر میزان و کیفیت اسانس، آزمایشی به صورت طرح کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. استخراج اسانس از گلبرگ ها به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه طرح کلونجر انجام شد و به منظور جداسازی و شناسایی ترکیب های موجود در اسانس، از دستگاه های GC و GC/MS استفاده گردید. نتایج بیانگر بالاتر بودن میزان اسانس و همچنین برتری کیفیت اسانس حاصل در روش نگهداری پس از برداشت گلبرگ ها در ظرف حاوی آب در یخچال، به خصوص به مدت ۴۸ ساعت، نسبت به سایر روشهای نگهداری و حتی نسبت به استخراج اسانس بلافاصله پس از برداشت گل ها بود. به علاوه اینکه با افزایش مدت زمان اسانس گیری میزان اسانس حاصل افزایش یافت و اسانس حاصل از ۵/۳ ساعت اسانس گیری از نظر بازده و ترکیب های اسانس بهترین مدت زمان برای فرایند استخراج اسانس از گل محمدی در این آزمایش شناخته شد.

Rosa damascena Mill, بازده اسانس, روشهای نگهداری, منوترپن های اکسیژن دار