اثر سطوح مختلف کود گاوی و اوره بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata Forssk.)

به منظور بررسی پاسخ ویژگی های کمی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata Forssk.) به سطوح مختلف کودهای گاوی و نیتروژن، آزمایشی به صورت بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال ۱۳۹۰ اجرا شد. تیمارهای کودی شامل: شاهد (عدم مصرف کود) و سه سطح کود نیتروژن (۳۰، ۶۰ و ۹۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره) و سه سطح کود گاوی (۲۹/۱۴، ۵۸/۲۸ و ۸۷/۴۲ تن در هکتار) بودند. نتایج نشان داد که در شرایط کاربرد کود گاوی ویژگی های کمی و کیفی اسفرزه اختلاف معنی داری با کاربرد کود اوره نداشتند. سطح ۹۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع کود اوره دارای بیشترین عملکرد دانه و زیست توده اندام هوایی (به ترتیب ۱۶۱۸ و ۹۴۶۴ کیلوگرم در هکتار) بود ولی با تیمار ۸۷/۴۲ تن کود گاوی در هکتار اختلاف معنی داری نداشت. بیشترین میزان موسیلاژ بذر (۷۵/۲۶%)، فاکتور تورم (۳۸/۱۰ میلی لیتر) و عملکرد موسیلاژ‍‍‍‍ (۴۱۵ کیلوگرم در هکتار) با تیمار ۸۷/۴۲ تن در هکتار کود گاوی بدست آمد، ولی اختلاف فاکتور تورم و عملکرد موسیلاژ این تیمار با سطح ۹۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع کود اوره معنی دار نبود. به طور کلی می توان گفت که استفاده از کود گاوی در زراعت اسفرزه نه تنها کاهش عملکرد دانه و موسیلاژ اسفرزه را به همراه ندارد بلکه با تولید بذرهای با درصد موسیلاژ بالاتر می تواند با کاهش آلودگی ناشی از مصرف کودهای شیمیایی در ایجاد پایداری در کشاورزی نیز موثر باشد.

Keywords:

اسفرزه (Plantago ovata Forssk.) , کود آلی , کود نیتروژن , موسیلاژ , عملکرد