قاسم حسین طلایی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران
مجید امینی دهقی - دانشیار، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران

به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل با چهار فاکتور شامل کود فسفات زیستی (تلقیح و عدم تلقیح)، کود شیمیایی فسفر (۰، ۴۰ و ۸۰ کیلوگرم در هکتار)، کود زیستی نیتروکسین (تلقیح و عدم تلقیح) و کود شیمیایی نیتروژن (۰، ۲۵ و ۵۰ کیلوگرم در هکتار) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سی و شش تیمار و سه تکرار در سال زراعی ۹۰-۱۳۸۹ در مزرعه تحقیقاتی گیاهان دارویی دانشگاه شاهد تهران اجرا شد. در این آزمایش صفات تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، وزن هزاردانه، تعداد ساقه فرعی، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت، درصد اسانس و عملکرد اسانس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده حکایت از آن داشت که بین تیمارهای کودی از نظر تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت و عملکرد اسانس اختلاف معنی داری در سطح ۱% وجود دارد. تیمار تلقیح با کود فسفات زیستی، ۴۰ کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی فسفر، تلقیح با کود زیستی نیتروکسین و ۲۵ کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی نیتروژن با تولید ۷۳/۲۹ عدد چتر در بوته، ۱/۱۱ عدد دانه در چتر، ۲۴۵ گرم در مترمربع عملکرد بیولوژیک، ۳/۱۰۱ گرم در مترمربع عملکرد دانه، ۲۲/۴۷% شاخص برداشت و ۹۶/۲ گرم در مترمربع عملکرد اسانس بیشترین مقدار را در مقایسه با سایر تیمارهای کودی داشت و کمترین مقدار صفات مورد مطالعه در تیمار شاهد بدست آمد.

زیره سبز (Cuminum cyminum L.), بازده اسانس, کود زیستی, کود شیمیایی