بررسی تنوع در ژنوتیپهای سه گونه نعناع ( .Mentha piperita L.، M. aquatica L و M.spicata L ) در واکنش به شوری

گونه های مختلف نعناع (Mentha spp..)، از مهمترین گیاهان دارویی هستند  که در نقاط مختلف جهان کشت می گردند. شوری آب و خاک از عوامل موثر در کاهش رشد و تولید گیاه می باشد که گزینش و استفاده از ژنوتیپهای متحمل، گسترش کشت و تولید این گیاه را در شرایط شور فراهم می نماید. این پژوهش در گلخانه تحقیقاتی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع به اجرا در آمد. در این آزمایش واکنش ژنوتیپهای سه گونه نعناع در مقابل شوری از نظر قدرت ریشه زایی و سایر مولفه های رشدی گیاه در یک آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با ۳ تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند.  قلمه های ۶ ژنوتیپ نعناع شامل ژنوتیپهای شماره ۲۸ و ۳ Mentha piperita L.)، ۶) و ۳۱ ( .M. aquatica. L)، و ۱۱ و ۱۷ (.M. spicata. L) در محلولهای صفر، ۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ میلی مولار رویانده شدند. درصد ریشه زایی، حداکثر طول ریشه، متوسط طول ریشه، شادابی، تولید جوانه در داخل محلول نمک، حداکثر طول سر شاخه و تولید جوانه در سرشاخه، ۱۴، ۲۱ و ۲۸ روز پس از کشت، اندازه گیری شدند و داده های مربوط مورد تجزیه آماری قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان دهنده کاهش مولفه های  فوق در اثر افزایش غلظت NaCl می باشند. با این وجود،  تنوع قابل ملاحظه ای در واکنش به شوری مشاهده شد. تفاوتهای معنی داری از نظر خصوصیات مختلف، به ویژه درصد ریشه زایی در میان ژنوتیپهای تحت تنش شوری مشاهده شد  که ژنوتیپ شماره ۶ در مقایسه با سایر ژنوتیپها، بیشترین ریشه زایی را تحت غلظت   ۲۰۰mM  نمک از خود نشان داد. همچنین همبستگی مثبت و معنی داری بین ریشه زایی و سایر صفات اندازه گیری شده و نیز میان کلیه صفات وجود داشت. وجود تنوع در ژنوتیپهای تحت بررسی، از نظر مولفه های  رشد در واکنش به شوری و نیز همبستگی میان صفات نشان می دهد که با گزینش ژنوتیپهای نعناع در جهت افزایش مقاومت به شوری، می توان ارقام متحمل  به تنش را جهت کشت در مناطق شور اصلاح نمود.

Keywords:

نعناع , ژنوتیپ , شوری , تنوع , تحمل , واکنش به تنش