علی ریاحی مدوار - استادیار، گروه بیوتکنولوژی، پژوهشکده علوم محیطی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان،
کبری یوسفی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، پژوهشکده علوم محیطی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان
معین الدین نصیری بزنجانی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، پژوهشکده علوم محیطی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان

گیاه بادرنجبویه (Melissa offisinalis L.) از خانواده نعناعیان است و دارای خواص دارویی ضدباکتریایی، ضدافسردگی، ضدالتهابی، ضدسرطانی و ضدویروسی می باشد. بیشتر اثرات دارویی این گیاه را به ماده موثره آن یعنی رزمارینیک اسید نسبت می دهند. در این تحقیق، اثر غلظت های مختلف الیسیتورهای عصاره مخمر (۰، ۵/۰، ۱ و ۲ میلی گرم/میلی لیتر) و مس به فرم سولفاته (۰، ۴، ۸ و ۱۶ میکرومولار) در زمان های متفاوت (۴، ۸ و ۱۶ ساعت) بر مقدار رزمارینیک اسید و محتوای فلاونوئید کل در گیاهچه های بادرنجبویه ۳۰ روزه رشد یافته در شرایط گلخانه ای بررسی گردید. نتایج نشان دهنده اثرات مثبت و معنی دار عصاره مخمر بر مقدار رزمارینیک اسید، به ویژه در زمان های ۴ و ۸ ساعت می باشد. بیشترین مقدار این ماده در تیمار گیاهچه ها با غلظت mg/mL۱ این الیسیتور و در زمان ۸ ساعت مشاهده شد. از طرف دیگر، الیسیتور مس در تمامی غلظت های مورد استفاده و دوره های زمانی تیمار (بجز غلظت µM ۴ در مدت زمان ۱۶ ساعت) باعث افزایش معنی دار مقدار رزمارینیک اسید شد. به طوری که غلظت µM۸ این الیسیتور در زمان ۸ ساعت تیمار مقدار رزمارینیک اسید را حدود ۷ برابر افزایش داد. بنابراین چنین به نظر می رسد که افزایش محتوای این ماده موثره در گیاهچه های تحت تیمار با این الیسیتورها، به دلیل القای سنتز گونه های فعال اکسیژن و تولید جاسمونات ها و در نتیجه فعال شدن ژن های درگیر در بیوسنتز آن می باشد.

بادرنجبویه (Melissa offisinalis L.), رزمارینیک اسید, عصاره مخمر, سولفات مس