فریبا باقری - دانشجوی کارشناس ارشد، گروه گیاه پزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
محمود محمدی شریف - استادیار، گروه گیاه پزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
علیرضا هادیزاده - استادیار، گروه گیاه پزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چگونگی تاثیر مولفه های زمانی در کاربرد اسانس اکالیپتوس (Eucalyptus globulus Labill.) برای کنترل حشرات کامل شپشه آرد (Tribolium confusum Jacquelin du Val) مورد بررسی قرار گرفت. برای برآورد بازه زمانی موثر بودن اسانس، پس از گذشت ۱، ۲، ۴، ۸، ۱۶ و ۲۴ ساعت از تیمار، حشرات در معرض ظروف تیمار شده با پنج غلظت ۲۰۵، ۳۲۸، ۴۶۰، ۶۱۵ و ۹۰۲ میکرولیتر بر لیتر هوا قرار گرفتند. در آزمایش های دیگری، LC۵۰ براساس ۱، ۲، ۴، ۸ و ۱۶ ساعت قرار گرفتن در معرض اسانس تعیین گردید. در نهایت، اثر کشندگی تجمعی از طریق برآورد مرگ و میر ناشی از غلظت های ۹۰، ۱۷۰، ۳۴۰، ۵۱۰، ۶۸۰ و ۸۵۰ میکرولیتر بر لیتر هوا پس از ۳، ۶، ۹، ۱۲ و ۲۴ ساعت مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج آزمایش های اول نشان داد که تاخیر بیش از ۱۶ ساعت اثر اسانس را تا حد صفر کاهش داد. به طوری که مقادیر LC۵۰ در آزمایش های دوم، به ترتیب ۱۳۸۴، ۴/۲۰۱، ۱۳۱، ۳/۱۴۱ و ۹/۸۵ میکرولیتر بر لیتر هوا برآورد گردید. نتایج این آزمایش نشان داد که با چهار ساعت بسته نگه داشتن فضا می توان نتایج موثری بدست آورد. در برآورد اثر تجمعی، مرگ و میر پس از ۲۴ ساعت به ترتیب ۶/۴۱، ۶/۹۱، ۱۰۰، ۱۰۰، ۱۰۰ و ۱۰۰ درصد بود. مشخص شد که بخش عمده ای از مرگ و میر در حدود ۳ ساعت اول ایجاد می شود. بنابراین گرچه این اسانس در ساعات اولیه به خوبی می تواند حشرات را کنترل کند، اما از آنجا که تاثیر اسانس خیلی زود کاهش می یابد برای دستیابی به حداکثر تاثیر اسانس باید زمان کاربرد آن بدرستی انتخاب شود.

اسانس اکالیپتوس, شپشه آرد, اثر تدخینی, دوام اسانس