کرامت الله سعیدی - دانشجوی دکترا، گروه علوم باغبانی، دانشگاه تربیت مدرس
فاطمه سفیدکن - استاد، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
علیرضا بابایی - استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشگاه تربیت مدرس

میوه گیاه دارویی نسترن کوهی (Rosa canina L.) حاوی مواد موثره ارزشمندی مانند کاروتنوئیدها است. در این تحقیق به منظور تعیین میزان کاروتنوئیدها و لیکوپن میوه نسترن کوهی در رویشگاه های مختلف کشور و اطلاع از میزان تنوع این ترکیب ها، از ۶۰ منطقه ایران طی سال های ۱۳۹۱-۱۳۸۹ میوه گیاه جمع آوری شد. برای تعیین کاروتنوئید کل و لیکوپن، جذب در طول موج های ۴۵۰ و ۵۰۳ نانومتر به وسیله دستگاه اسپکتروفوتومتر قرائت شد. میزان کاروتنوئید کل میوه بین (mg/g FW) ۰۹۷/۱-۱۹۵/۰ متغیر بود. بیشترین و کمترین میزان کاروتنوئید به ترتیب از مناطق IR۳۴ و IR۹ بدست آمد. میزان لیکوپن میوه بین (mg/g FW) ۳۲/۰-۰۲۹/۰ بود و IR۴۵ و IR۹ به ترتیب بیشترین و کمترین میزان لیکوپن را داشتند. البته تفاوت در میزان کاروتنوئید کل و لیکوپن میوه در مناطق مورد مطالعه معنی دار بود (۰۵/۰ > p). ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین میزان کاروتنوئید کل و لیکوپن میوه در مناطق مختلف همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت (۷۲۶/۰=r). توده های نسترن کوهی مناطق مختلف در سه گروه خوشه بندی شدند. نتایج این پژوهش می تواند در پژوهش های اصلاحی نسترن کوهی در آینده مورد استفاده قرار گیرد.

نسترن کوهی (Rosa canina L.), کاروتنوئیدها, لیکوپن, ایران