غزال مرغایی زاده - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین، اهواز
محمدحسین قرینه - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین، اهواز
قدرت الله فتحی - استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین، اهواز
علیرضا ابدالی - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین، اهواز
منصور فربد - استاد، گروه فیزیک، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز

پرایمینگ بذر شامل روشهای بسیار ساده ایست که می تواند در جوانه زنی بهتر و استقرار مطلوب گیاهچه موثر باشد. از روشهای بیوفیزیکی و پرایمینگ بذر، میتوان به تیمار بذرها توسط امواج فراصوتی و میدان مغناطیسی اشاره کرد. به منظور بررسی تاثیر امواج فراصوتی و میدان مغناطیسی بر جوانه زنی، رشد و عملکرد گیاه زنیان (Curum copticum Carum copticum (L.) C. B. Clarke)، در شرایط آزمایشگاه و همچنین افزایش درصد و سرعت جوانهزنی بذرها تحت تاثیر این دو تیمار و افزایش مقاومت گیاه به تنشهای محیطی و افزایش مقاومت به بیماریها و آفات، این پژوهش در سال ۱۳۸۹ انجام شد. تیمار مربوط به امواج فراصوتی با فرکانس ۲۲ کیلوهرتز در ۲ زمان ۲ و ۵ دقیقه (U۲، U۳) و تیمار مربوط به میدان مغناطیسی با شدت ۵۰۰۰ گوس در ۳ زمان ۱۵، ۳۰ و ۴۵ دقیقه (M۴، M۳، M۲) در دمای ۳۰ درجه سانتیگراد اعمال شد. البته تیمار شاهد (در این تیمار میدان مغناطیسی و امواج فراصوتی اعمال نشد و M۱ و U۱ به ترتیب عدم اعمال میدان مغناطیسی و امواج فراصوتی هستند) نیز در نظر گرفته شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و با ۴ تکرار به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که با اعمال تیمارهای میدان مغناطیسی و امواج فراصوتی جوانه زنی و ویگور بذرها بهبود و عملکرد نهایی گیاه زنیان تحت تاثیر تیمارها افزایش یافت. بنابراین به نظر می رسد که میدان مغناطیسی اعمال شده در زمان ۳۰ دقیقه و در مواردی ۴۵ دقیقه و امواج فراصوتی با زمان ۵ دقیقه بیشترین تاثیر را بر گیاهان داشته است. تیمارها فقط در مورد شاخص سطح برگ و وزن هزاردانه میانگین را کاهش داده بودند. البته با وجود حساسیت بالای گیاه به بیماریها و آفات، هیچ گونه اثری از بیماری و آفت در مزرعه دیده نشد.

زنیان (Carum copticum (L.) C. B. Clarke), امواج فراصوتی, جوانه زنی, رشد, عملکرد, میدان مغناطیسی