تاثیر تنش کم آبی و سطوح نیتروژن بر رشد و عملکرد میوه و اسانس در گیاه رازیانه (Foenicolum vulgare Mill.)

به منظور بررسی تاثیر تنش کم آبی در دوره رشد زایشی و مقادیر نیتروژن بر صفات ریختی، درصد و عملکرد اسانس و نیز بازدهی مصرف آب برای تولید اسانس میوه رازیانه (Foenicolum vulgare Mill.) آزمایشی در سال ۸۹ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند اجرا گردید. در این تحقیق آبیاری در سه سطح (آبیاری مطلوب، تنش قطع آبیاری در مرحله گلدهی و مرحله پرشدن دانه) به عنوان عامل اصلی و مقدار نیتروژن مصرفی در چهار سطح (۰، ۶۰، ۱۲۰ و ۱۸۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به عنوان عامل فرعی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که تنش قطع آبیاری در مرحله گلدهی و پرشدن دانه نسبت به تیمار آبیاری مطلوب ارتفاع بوته را به ترتیب ۲/۱۶% و ۲/۵%، عملکرد میوه را به ترتیب ۷/۶۹% و ۶/۵۲%، عملکرد اسانس را به ترتیب ۹/۷۲% و ۴/۳۱% و بازدهی مصرف آب برای تولید اسانس میوه را به ترتیب ۱/۶۹% و ۵/۴% کاهش داد. همچنین با افزایش کاربرد نیتروژن از صفر به ۱۲۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار صفات ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد انشعابات ساقه اصلی و عملکرد میوه به ترتیب ۸/۵%، ۱۲%، ۵/۱۵% و ۳/۲۴% افزایش یافت. البته بیشترین عملکرد اسانس و بازدهی مصرف آب برای تولید اسانس میوه با کاربرد ۶۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد. به طور کلی براساس نتایج این تحقیق می توان تیمار آبیاری مطلوب و کاربرد ۶۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار را به علت داشتن بیشترین قابلیت تولید اسانس و لزوم رعایت مسائل زیست محیطی برای زراعت رازیانه در بیرجند توصیه کرد.

Keywords:

رازیانه (Foenicolum vulgare Mill.) , کم آبی , نیتروژن , عملکرد , صفات ریختی , اسانس