سمیه رضایی ارمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سید مهدی جعفری - استادیار، گروه مهندسی مواد و طراحی صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مرتضی خمیری - دانشیار، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
هومان بیات - دکترای داروسازی، شرکت داروسازی نیاک، گرگان

امروزه به دلیل اثرات نامطلوب آنتی اکسیدان های سنتزی، تمایل روزافزونی به استفاده از آنتی اکسیدان های طبیعی وجود دارد. در این پژوهش ترکیب های فنولی برگ گردوی رقم شهمیرزادی به دو روش سنتی و مایکروویو استخراج گردید. در روش سنتی، استخراج با حلال های متانول۸۰%، اتانول ۵۰%، آب داغ و آب با دمای محیط (۶، ۱۲، ۱۸ و ۲۴ ساعت) و در روش مایکروویو با حلال های متانول ۸۰%، اتانول ۵۰% (۲، ۴، ۶ و ۸ دقیقه) و آب داغ (زمان های ۳، ۶ و ۹ دقیقه) انجام شد. مقدار فنول کل با روش فولین سیوکالتو ارزیابی شد. بیشترین مقدار فنول کل در استخراج با امواج مایکروویو مربوط به عصاره متانولی (۹۱/۰ ± ۱۶/۱۳۰ میلی گرم معادل گالیک اسید بر گرم عصاره خشک) بود. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره ها با روشهای مهار رادیکال آزاد ۲ و ۲ دی فنیل ۱- پیکریل هیدرازیل (DPPH)، قدرت احیاکنندگی و فعالیت آنتی اکسیدانی کل ارزیابی شد. فعالیت آنتی اکسیدانی در همه روشها وابسته به غلظت بود. بالاترین فعالیت آنتی اکسیدانی در آزمون مهار رادیکال DPPH و نیروی احیاکنندگی مربوط به عصاره اتانولی و در آزمون ظرفیت آنتی اکسیدانی کل مربوط به عصاره متانولی بود. در نهایت تاثیر عصاره متانولی در ممانعت از اکسیداسیون روغن سویا بررسی شد. نتایج نشان داد که عصاره ها توانایی جلوگیری از تولید محصولات اولیه و ثانویه اکسیداسیون را داشتند و غلظت ppm۱۰۰۰ عصاره به خوبی اکسیداسیون روغن را کنترل کرد. با توجه به نتایج این تحقیق می توان برگ گردوی شهمیرزادی را به عنوان منبع قابل توجهی از ترکیب های آنتی اکسیدانی مطرح نمود.

برگ گردو, نیروی احیاکنندگی, فنول کل, روغن سویا