استخراج و اندازه گیری ترکیب کوئرستین و کامفرول در اندام های مختلف گونه گیاهی رازیانه Foeniculum vulgare Mill.

فلاونوییدها طبقه بزرگی از پلی فنل ها با بیش از ۴۰۰۰ ترکیب هستند که در گیاه نقش آنتی اکسیدانی را در فتوسنتز به عهده دارند و در انسان دارای اثرهای آنتی اکسیدانی، ضدالتهابی، جلوگیری کننده سرطان و محافظت کننده از قلب می باشند. ترکیب کوئرستین و کامفرول در گروه فلاونول ها قرار دارند و برای مقابله با ویروس ها و سلول های سرطانی استفاده می شوند. هدف از این تحقیق، استخراج و اندازه گیری ترکیب کوئرستین و کامفرول در گونه گیاهی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) بود. برای این منظور این گونه در اوایل خردادماه ۱۳۸۹ از موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور جمع آوری، و بعد از اندام های مختلف (گل، برگ، ساقه و بذر) با روشهای مختلف استخراج شد. در روش اول نمونه با حلال کلروفرم توسط دستگاه سوکسله به مدت ۷۲ ساعت استخراج گردید. در روش دوم به نمونه قبلی که با حلال کلروفرم استخراج شده بود پس از جدا کردن حلال، متانول اضافه نموده و مجددا عمل استخراج انجام شد. در روش سوم با توجه به میزان ماده خشک از اندام های مختلف گیاه تازه رازیانه توزین، سپس با حلال های متانول و اسیداستیک (به نسبت ۱:۹) توسط دستگاه آسیاب برقی خرد و همزمان صاف گردید. در روش چهارم گیاه تازه مطابق با میزان ماده خشک هر اندام ابتدا با دستگاه آسیاب برقی خردشد و بعد با حلال های متانول و اسیداستیک (به نسبت ۱:۹) و به مدت یک هفته خیسانده و بعد صاف گردید. بعد همه نمونه های بدست آمده به حجم ۳۰ میلی لیتر تغلیظ گردیدند. جمعا ۳۲ نمونه بدست آمد که میزان ترکیب کوئرستین وکامفرول آنها توسط دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که بیشترین مقادیر کوئرستین بدست آمده در Foeniculum vulgare Mill.، مربوط به گل (ppm۲۹۹۰)، برگ (ppm۱۲۲۳) و بذر تازه (ppm۱۷۷۹) در روش استخراج با متانول و در ساقه (ppm۱۳۱۶) به روش خیساندن با متانول-اسیداستیک بدست آمد و کمترین مقادیر کوئرستین بدست آمده مربوط به روش اول (استخراج با کلروفرم) بود که در گل (ppm۱۷)، برگ (ppm۱۵)، ساقه (ppm۹)، و در بذر (ppm۵۰) بدست آمد. در شرایط کشت یکسان بیشترین مقادیر کامفرول بدست آمده در گل (ppm۹۱۲)، برگ (ppm۲۷۳)، ساقه (ppm۱۸۴) و در بذر تازه (ppm۱۱۴۲) به روش خیساندن با متانول-اسیداستیک و کمترین مقادیر کامفرول بدست آمده مربوط به روش استخراج با کلروفرم است که در گل (ppm۲۰۹)، برگ (ppm۵۵)، ساقه (ppm۴۵) و در بذر (ppm۴۲۷) بدست آمد.

Keywords:

رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) , فلاونویید , کوئرستین , کامفرول , کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC)