راحله خطیب زاده - دانش آموخته کارشناسی ارشد باغبانی، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
مجید عزیزی - دانشیار، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
حسین آرویی - استادیار، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
محمد فارسی - دانشیار، گروه بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

با گذشت زمان، بار دیگر پرورش و تولید گیاهان دارویی با رشد قابل توجهی روبرو شده است. پیشرفت های زیست فناوری می تواند کارآیی بسیاری در حفظ و تکثیر گیاهان در خطر انقراض و همچنین افزایش توان ژنتیکی گیاهان دارویی داشته باشد. تغییرات ژنتیکی رخ داده در کشت های کالوس ممکن است به بازدهی بالاتری در تولید متابولیت های ثانویه ی ارزشمند بیانجامد. انجدان رومی (Levisticum officinale Koch.) از تیره ی چتریان، یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی و ادویه ای به شمار می رود که در فارماکوپه های معتبر، ترکیب های ریشه ی آن به عنوان موادی مدر برای درمان سنگ و عفونت های کلیه و مجاری ادراری معرفی شده اند. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر نوع ریزنمونه، ترکیب محیط کشت و هورمون های تنظیم کننده ی رشد بر روی میزان رشد کالوس انجدان رومی در قالب طرح کاملا تصادفی فاکتوریل با ریزنمونه های هیپوکوتیل، ریشه، برگ، دمبرگ و گره طوقه و در محیط MS تغییریافته (AM۱) حاوی سطوح مختلف مواد رشد گیاهی انجام شد. پس از یک ماه میزان رشد و درصد کال زایی مقایسه شد. نتایج نشان داد که حداکثر میزان رشد و بهترین خصوصیات ظاهری کالوس با استفاده از ریزنمونه ی هیپوکوتیل و ریشه، در محیط پایه ی AM۱ و با مقادیر ۵/۱ میلی گرم در لیتر ۲,۴-D، ۵/۰ میلی گرم در لیتر Kin و ۰۲۵/۰ میلی گرم در لیتر NAA بدست آمد.

Levisticum officinale Koch, گیاه دارویی, تنظیم کننده رشد, القای کالوس