بررسی پارامترهای رشد و تغییرات درصد اسانس گیاه دارویی مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge) تحت تاثیر ۲۸-هموبراسینولید و تنش خشکی

تنش های محیطی و به ویژه تنش کم آبی یکی از موانع اصلی در تولید محصولات زراعی و باغی در بسیاری از نقاط دنیا به ویژه مناطق خشک و نیمه خشک همچون ایران محسوب می شوند. براسینواستروئیدها ترکیب های استروئیدی گیاهی با فعالیت گسترده بیولوژیکی هستند که توانایی افزایش عملکرد گیاهان را از طریق تغییرات متابولیسمی گیاه و حفاظت آنها در برابر تنش های محیطی به ویژه تنش خشکی را دارند. در یک پژوهش گلخانه ای در مرکز فنی و حرفه ای شهرستان ارسنجان، تاثیر سه سطح آبیاری در ظرفیت زراعی، تنش ملایم و تنش شدید و چهار غلظت ماده تنظیم کننده رشد گیاهی ۲۸-هموبراسینولید، صفر، ۱۰-۱۰، ۸-۱۰ و ۶-۱۰ مولار بر برخی صفات گیاه دارویی مرزه گونه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که کاهش آبیاری تاثیر معنی داری در کاهش پارامتر های رشد شامل وزن خشک و طول ریشه، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع گیاه و عملکرد کل اندام هوایی داشت. استفاده از غلظت ۸-۱۰ مولار ۲۸-هموبراسینولید موجب افزایش معنی دار وزن خشک ریشه، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع گیاه و عملکرد کل مرزه شد. درصد اسانس با کاهش آبیاری، افزایش معنی داری را در سطح ۱% نشان داد، به طوری که مقدار اسانس از ۳۶/۰% در تیمار آبیاری کامل، به ۸۷/۰% در تنش شدید و استفاده از ۸-۱۰ مولار هورمون رسید. به طور کلی نتایج حاصل از آزمایش نشان می دهد که استفاده از ۲۸-هموبراسینولید از طریق تحریک و افزایش پارامترهای رشد، باعث افزایش عملکرد ماده خشک این گیاه شده و راهکار مناسبی برای مقابله با شرایط تنش آبی می باشد.

Keywords:

تنش خشکی , براسینواستروئید , درصد اسانس , عملکرد اندام هوایی , Bachtiarica Bunge. Satureja