حسین نجف زاده ورزی - دانشیار، بخش فارماکولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز
مصطفی سبزواری زاده - کارشناسی ارشد، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیام نور تهران
رضا حاج حسینی - دانشیار، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیام نور تهران
غلامحسین خواجه - استاد، بخش کلینیکال پاتولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز

رابدومیولیز آسیب عضلات اسکلتی است و موجب آزاد شدن محتویات سلول عضلانی ازجمله میوگلوبین می شود. میوگلوبینوری موجب نارسایی حاد کلیوی میوگلوبینوریک به دلیل واکنشهای اکسیداتیو می شود. در این مطالعه، اثر سیلیمارین و ویتامین C (به عنوان آنتی اکسیدانهای طبیعی) در کاهش سمیت کلیوی ناشی از میوگلوبینوری به دنبال تزریق گلیسرول در موش صحرایی مقایسه شد. مطالعه در ۷ گروه از رت ها به شرح زیر انجام شد؛ گروه ۱: شاهد، گروه ۲: دریافت کننده گلیسرول، گروه۳: دریافت کننده گلیسرول + سیلیمارین تزریقی، گروه ۴: دریافت کننده گلیسرول + سیلیمارین و ویتامین C تزریقی، گروه ۵: دریافت کننده گلیسرول + ویتامین c تزریقی، گروه ۶: دریافت کننده گلیسرول + سیلیمارین خوراکی و گروه ۷: دریافت کننده گلیسرول + ویتامین C خوراکی. بیست و چهار ساعت بعد از تزریق گلیسرول رت ها بیهوش و خونگیری شده و سرم جدا گردید. فاکتورهای BUN، کراتینین، سدیم و پتاسیم سرم به عنوان شاخص های سرمی عملکرد کلیه ها و مقدار سرمی آنزیم کراتین کیناز و گاما گلوتامیل ترانسفراز و میوگلوبین سرم با کیت اندازه گیری شد. مطالعه حاضر نشان داد که گلیسرول موجب آسیب عضلات اسکلتی شده، به طوری که مقدار میوگلوبین را به طور معنی داری افزایش داد. این افزایش با تزریق ویتامین C کنترل گردید. تغییر سایر فاکتورهای سرمی به وسیله ویتامین C در مقایسه با سیلیمارین بهتر کنترل شد. نارسایی کلیوی میوگلوبینوریک فوق با مداخله استرس اکسیدایتو ایجاد می شود، به طوری که مصرف تزریقی ویتامین C اثر پیشگیری کننده مفیدی داشت. در حالی که سیلیمارین به تنهایی تاثیری بر آسیب عضلانی و سمیت کلیوی نداشت، اما ترکیب ویتامین C و سیلیمارین اثر قابل ملاحظه و معنی داری داشته است.

سیلیمارین, ویتامین C, سمیت کلیوی, رابدومیولیز, موش صحرایی