مه لقا قربانلی - استاد، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
عادله کیاپور - کارشناس ارشد، دانشگاه پیام نور، مرکز تهران

سیستم های دفاعی متعددی در فائق آمدن گیاهان به شرایط تنش زا با یکدیگر همکاری می نمایند. یکی از این تنش ها آلودگی محیط رویش گیاهان به فلزات سنگین است. در این پژوهش به بررسی اثر غلظت های مختلف مس بر رنگیزه های فتوسنتزی و غیرفتوسنتزی و فعالیت سیستم های دفاعی غیرآنزیمی و آنزیمی در گیاه خرفه (Portulaca oleracea L.) پرداخته شده است. به منظور نشان دادن اثرهای فلز سنگین مس بر رنگیزه ها، آنتوسیانین ها، فلاونوئیدها، ترکیب های فنلی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان آزمایشها در قالب طرحی کاملا تصادفی اجرا شد. پس از کاشت گیاهان با شرایط یکسان در بستر استریل لیکا و تغذیه آنها با محیط مایع هوگلند، تیمارهایی با غلظت های متفاوت (۰، ۱۰، ۵۰، ۱۰۰، ۵۰۰، ۱۰۰۰، ۱۵۰۰ میکرومولار) از فلز سنگین مس به صورت CuSO۴.۵H۲O، همراه با گروه شاهد و همگی در سه تکرار بر روی گیاهان اعمال گردید. پس از ده روز اعمال تیمار گیاهان برای انجام آزمایشها برداشت شدند. سپس انجام محاسبات و تجزیه و تحلیل آماری در سطح ۰۵/۰p≤ با استفاده از نرم افزار spss انجام شد. نتایج نشان داد که میزان کلروفیل های a و b کاهش و میزان کاروتنوئیدها، آنتوسیانین ها، فلاونوئیدها و ترکیب های فنلی به طور معنی دار روند افزایشی داشت. فعالیت آنزیم پراکسیداز روند افزایشی و آنزیم کاتالاز روند کاهشی را به طور معنی داری نشان داد.

خرفه (Portulaca oleracea L.), فلزات سنگین, مس, رنگیزه ها, پالایش گیاهی, سیستم های دفاعی